Smog dusi rzeszowian. Czy programy wymiany pieców uzdrowią sytuację?

KATEGORIA: MIESZKAŃCY / 21 stycznia 2019

Fot. pixabay.com

Ostatnie dni mieszkańcy Rzeszowa spędzają niestety w bardzo złych warunkach jeśli chodzi o jakość powietrza. 20 i 21 stycznia w bardzo dużej części miasta indeks zanieczyszczeń powietrza był na bardzo wysokim lub wysokim poziomie. W grudniu, według danych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska mieliśmy trzy dni, w których pył zawieszony PM 10 przekroczył dopuszczalny poziom informowania. W takiej sytuacji, o fatalnym stanie jakości powietrza musi zostać poinformowana jak największa ilość mieszkańców województwa, a osoby starsze, dzieci i kobiety w ciąży nie powinny wychodzić na zewnątrz.

Według danych pomiarowych dla stacji Rzeszów-Nowe Miasto-WIOS, w styczniu takich dni mieliśmy już 5. Rekordowym pod względem indeksu zanieczyszczenia powietrza była wczorajsza niedziela, kiedy stężenie PM 10 wyniosło 135 [µg/m3] przy dopuszczalnym stężeniu które wynosi 50 [µg/m3].

W październiku zeszłego roku, podczas konferencji dotyczącej kampanii „Czas na czyste powietrze” dotyczącej walki ze smogiem zastępca dyrektora Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa w UM – Anna Kozicka tłumaczyła, że największym problem w kwestii czystego powietrza w Rzeszowie są wciąż przestarzałe piece w mieszkaniach. Według danych podanych wtedy przez Annę Kozicką w Rzeszowie wciąż funkcjonuje aż 7 tys. pieców, które zanieczyszczają nasze powietrze.

Sprawa smogu i zanieczyszczonego powietrza od dłuższego czasu jest przedmiotem sporów i dyskusji mieszkańców Rzeszowa na portalach społecznościowych. Za stan powietrza wielu dyskutantów obwinia władze miasta. Do tych zarzutów odniósł się w poniedziałek przewodniczący Rady Miasta Andrzej Dec, który na swoim profilu facebookowym napisał m.in.: „Znowu muszę powtórzyć parę truizmów. Może dotrze.

1. Poprawa jakości powietrza to nie jest proces, którego skutki da się uzyskać i zaobserwować w krótkim czasie.

2. Znaczny udział w pogorszeniu stanu tego czym oddychamy, mają gminy okoliczne. Jeszcze do niedawna (nie znam najnowszych danych), ten udział przekraczał 50%.

3. Oczekiwanie, że będziemy w stanie wiarygodnie podać, iż "na skutek naszych działań (oczywiście: ambitnych i szeroko zakrojonych) w ciągu ostatnich (dajmy na to) 2 lat poprawił się o x %, jest naiwnością.

4. Wszystko to nie oznacza, że nie da się zrobić więcej i pewnie tak się wkrótce stanie. Jak zwykle jest to kwestia pieniędzy.”

Przewodniczący Dec odesłał też zaineteresowanych do kompendium informacji o działaniach miasta w sprawie poprawy jakości powietrza na stronie Urzędu Miasta: INFORMACJE O STANIE CZYSTOŚCI POWIETRZA W RZESZOWIE.

Tymczasem od września 2018 roku w całej Polsce wystartował rządowy program „Czyste Powietrze”, który ma za zadanie ograniczenie emisji do atmosfery szkodliwych substancji, które powstają na skutek ogrzewania domów jednorodzinnych słabej jakości paliwem w przestarzałych domowych piecach. 1 stycznia 2019 roku nabór nowych wniosków został chwilowo wstrzymany z uwagi na konieczność wdrożenia do programu nowych przepisów. W poniedziałek, 21 stycznia program rusza ponownie. W ramach programu można otrzymać dotacje lub pożyczki na wymianę starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy. Maksymalny możliwy koszt, od którego liczona jest dotacja to 53 tys. zł. Minimalny koszt kwalifikowany projektu to 7 tys. zł.

Według danych przedstawionych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska do stycznia 2019 roku złożono 25 tys. wniosków o dofinansowanie lub pożyczkę w ramach programu Czyste Powietrze. Program został przygotowany długofalowo i ma on potrwać do 2029 roku. Budżet realizacji całego projektu ma wynieść ponad 100 mld złotych.

Poza tym projektem, mieszkańcy Rzeszowa mają jeszcze inne możliwości, aby spróbować wymienić swoje ogrzewanie na bardziej ekologiczne. Na przykład w ramach projektu „Wymiana źródeł ciepła na terenie ROF” - realizowanego przez Rzeszowski Obszar Funkcjonalny bierze udział 10 gmin (Rzeszów, Boguchwała, Chmielnik, Czarna, Głogów Małopolski, Krasne, Łańcut, Miasto Łańcut, Trzebownisko, Tyczyn). 28 grudnia zeszłego roku doszło do podpisania umowy na dofinansowanie tego projektu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Osi Priorytetowej nr III Czysta energia Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020.

Zakłada się, że w ramach projektu zostanie:

a) Zamontowane 1889 szt. kotłów kondensacyjnych gazowych, z czego 638 szt. w Rzeszowie,

b) Zamontowane 614 szt. kotłów dla biomasę, z czego 207 szt. w Rzeszowie,

c) Wykonane 57 szt. przyłączy ciepła sieciowego w Rzeszowie dla indywidualnych odbiorców (domów mieszkalnych),

d) Zlikwidowane 1793 szt. piecyków gazowych i wykorzystanie centralnego podgrzewania ciepłem systemowym za pośrednictwem węzła cieplnego w Rzeszowie. W tym celu zostanie wykonane 57 szt. węzłów cieplnych dostosowanych do potrzeb budynków. Łączny koszt tego projektu wyniesie 49 mln 949 tys. 715,58 zł, dofinansowanie do tej inicjatywy będzie wynosiło 39 mln 48 tys. 205,75 zł.

Kolejna tego typu inicjatywa prowadzona przez ROF w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego 2014-2020, to „Instalacja kotłów na paliwa stałe w gospodarstwach domowych – projekt parasolowy”, w ramach którego ma zostać zainstalowane 272 nowoczesne kotły na ekogroszek z automatycznym zasypem paliwa, z czego 100 w Rzeszowie. Łączny koszt projektu to 6 mln 336 tys. 880,80 zł natomiast dofinansowanie wyniesie 4 mln 952 tys. 916,02 zł.

Nabór wniosków do obu tych projektów wystartuje w drugim kwartale 2019 roku. Ma on zostać zrealizowany do 2021 roku.

W jakim stopniu wyżej wymienione programy, ale również inne, o których nie napisaliśmy, wpłyną na polepszenie jakości powietrza w Rzeszowie jak i poza nim? Musimy pamiętać, że walka ze smogiem to długotrwały i żmudny proces. Poza wpływem naszych pieców czy kotłów, powietrze może być zanieczyszczone w inny sposób np. przez nadmierny transport samochodowy w centrach miast, co również jest kwestią do rozważenia, ale już raczej w innym artykule. W walkę ze smogiem zaangażować powinny się władze centralne, władze samorządowe oraz instytucje specjalizujące się w tematyce ochrony środowiska. Ważny jest również poziom uświadomienia mieszkańców, co do tego np. czym palimy w naszych piecach i jaki jest później tego skutek.

Karol Woliński

  

Redaktor naczelny: Barbara Kędzierska
Wydawca
"Siedem - Barbara Kędzierska"
PORTAL INFORMACJI I OPINII
redakcja@czytajrzeszow.pl
35-026 Rzeszów, ul. Reformacka 4