Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027. Budżet: 11,4 mld zł

KATEGORIA: POLITYKA / 5 marca 2021

Wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak
Fot. gov.pl

Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027. Tak brzmi nowa nazwa programu, który już w trzeciej perspektywie finansowej będzie realizowany na terenie wschodnich regionów kraju, w tym Podkarpacia. Tym razem do pięciu województw dołączy także część Mazowsza. Jak pierwszy programów na poziomie krajowym został właśnie poddany społecznym konsultacjom.

11,4 miliarda złotych to budżet programu dla Polski Wschodniej w nowej perspektywie Funduszy Europejskich na lata 2021-2027. O tym, jakie będą priorytety programu i w co zostaną zainwestowane środki, mówiła wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak podczas konferencji otwierającej konsultacje, która odbyła się online w piątek, 5 marca. Wiceminister spotkała się z przedstawicielami regionu – samorządowcami, przedsiębiorcami, mieszkańcami, partnerami gospodarczymi i społecznymi, przedstawicielami środowiska akademickiego i naukowego.

Do tej pory z programu dla Polski Wschodniej korzystało pięć województw: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie. W nowej perspektywie budżetowej dołączy do nich również część województwa mazowieckiego – oprócz Warszawy i dziewięciu otaczających ją powiatów – czyli region statystyczny mazowiecki regionalny.

- Mam osobisty sentyment do tego programu, bo pracowałem przy nim w ministerstwie. To bardzo ważne fundusze dla naszego województwa, które niestety wciąż w niektórych dziedzinach próbuje dogonić resztę Polski – powiedział marszałek Władysław Ortyl.

Marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl
Fot. Anna Magda/Biuro Prasowe UMWP

Na początek piątkowego spotkania wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej przedstawiła w prezentacji cele i przebieg nowego programu oraz wyzwania, przed jakimi stoją województwa Polski Wschodniej.

- Wschodnie regiony Polski cechuje nadal niski poziom przedsiębiorczości i innowacyjności. Makroregion charakteryzuje także odpływ ludności w wieku produkcyjnym, dlatego chcemy stworzyć nowoczesne miejsca pracy, aby zatrzymać młodych ludzi – mówiła minister, przedstawiając cele programu.

Jakie priorytety?

– Z jednej strony program dla Polski Wschodniej będzie naturalną kontynuacją inwestycji w obszarach, o których rozwój dbaliśmy do tej pory. Z drugiej strony chcemy, aby był też odzwierciedleniem najnowszych trendów wyznaczanych w polityce unijnej. Nadal będziemy inwestować w innowacje biznesowe, wspieranie start-upów, infrastrukturę transportową. Ale skupimy się też na przykład na adaptacji miast do zmian klimatu i wzmocnieniu potencjału turystycznego regionu – powiedziała Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Nowy program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej będzie koncentrował się na czterech głównych obszarach: przedsiębiorczość i inwestycje; energia i klimat; spójna sieć transportowa oraz kapitał społeczny, turystyka i usługi uzdrowiskowe.

Z dotacji skorzystają zarówno małe i średnie firmy, innowacyjne start-upy, przedsiębiorstwa z sektora turystycznego i energetycznego, jak i samorządy oraz podmioty świadczące usługi publiczne, a także organizacje pozarządowe.

Na współfinansowanie z Funduszy Europejskich będą mogły liczyć duże projekty miejskie, na przykład dotyczące zrównoważonej komunikacji miejskiej, oraz ponadregionalne inwestycje drogowe i kolejowe. Planowane są między innymi dalsze inwestycje przy tworzeniu Wschodniej Magistrali Kolejowej.

Jak podkreślała minister Jarosińska-Jedynak, program wpisuje się w unijne cele polityki spójności, którymi są: bardziej inteligentna Europa, przyjazna dla środowiska, lepiej skomunikowana i silniejsza w wymiarze społecznym.

Fot. Anna Magda/Biuro Prasowe UMWP

Polska Wschodnia

Makroregion Polski Wschodniej obejmuje ponad 40 procent powierzchni kraju i jest zamieszkany przez niemal 10,5 miliona osób. To 27 procent ludności Polski. Na tym obszarze znajduje się 286 miast, z których tylko 8 ma więcej niż 100 tysięcy mieszkańców, a z kolei 202 liczą mniej niż 15 tysięcy mieszkańców. 60 miast to miasta średniej wielkości tracące funkcje społeczno-gospodarcze.

Polska Wschodnia odpowiada za wytwarzanie 20 procent produktu krajowego brutto (PKB). Wartość PKB na jednego mieszkańca w tych województwach waha się od 67 do 84 procent średniej krajowej i od 48 do 60 procent średniej unijnej.

11 miliardów 400 mln złotych – tyle wynosi budżet nowego programu dedykowanego wschodnim województwom na lata 2021-2027 i jest to – jak powiedziała minister Jarosińska-Jedynak - jedyny program, który ma większą pulę środków w porównaniu do poprzedniej perspektywy.

Priorytety programu dotyczyć będą następujących obszarów wsparcia:

Przedsiębiorczość i Innowacje – 500 mln euro

Energia i klimat – 810 mln euro

Spójna sieć transportowa – 930 mln euro

Kapitał społeczny oraz usługi uzdrowiskowe – 230 mln euro

Fot. Anna Magda/Biuro Prasowe UMWP

Dotychczasowe wsparcie unijne

Za nami dwie perspektywy Funduszy Europejskich, podczas których makroregion Polski Wschodniej był objęty specjalnie przeznaczonym dla niego programem.

W latach 2007-2013 zrealizowano Program Rozwoju Polski Wschodniej o wartości blisko 10 miliardów złotych. Nadal trwa realizacja Programu Polska Wschodnia 2014-2020. Jego wartość wynosi ponad 8 miliarda złotych. Dzięki środkom zrealizowano do tej pory 2,5 tysiąca projektów, a nabory dla przedsiębiorców nadal trwają.

Dotychczasowe efekty programu to między innymi:

• wsparcie 3,2 tys. przedsiębiorstw generujące inwestycje prywatne o wartości 1,5 miliarda złotych,

• wejście na nowe rynki zagraniczne około 240 przedsiębiorców,

• stworzenie 2,2 tys. miejsc pracy,

• zakup 322 sztuk ekologicznego taboru dla komunikacji miejskiej w stolicach województw,

• oddanie do użytku ponad 57 kilometrów nowych tras rowerowych,

• wybudowanie i przebudowanie 150 kilometrów dróg,

• zmodernizowanie 540 kilometrów linii kolejowych oraz 10 dworców kolejowych.

To nie jedyny program

Program przeznaczony dla makroregionu Polski Wschodniej nie jest jedynym programem, z którego skorzystają te województwa. Podobnie jak w poprzednich latach w nowej perspektywie finansowej na lata 2021-2027 każde województwo będzie miało do dyspozycji środki z programu regionalnego. Lubelskie otrzyma 1,768 miliarda euro, mazowieckie – 1,670 miliarda euro, podkarpackie – 1,661 miliarda euro, podlaskie – 992 miliony euro, świętokrzyskie – 1,106 miliarda euro, a warmińsko-mazurskie – 1,228 miliarda euro.

W puli środków programów regionalnych jest jeszcze 7,1 miliarda euro do podziału między wszystkie województwa w ramach uzgodnień kontraktu programowego. Kluczowe dla rządu i samorządu wojewódzkiego projekty, zgłoszone przez marszałków do kontraktów programowych, mogą liczyć na dodatkowe fundusze.

Dodatkowo województwo lubelskie jest jednym z sześciu województw (wraz z dolnośląskim, łódzki, małopolskim, śląskim i wielkopolskim), które otrzyma wsparcie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Wyniesie ono 248 milionów euro. Celem funduszu jest łagodzenie skutków transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu.

Wszystkie województwa mogą też liczyć na wsparcie z Funduszu Odbudowy, w ramach Krajowego Planu Odbudowy (https://www.gov.pl/web/planodbudowy) i programów krajowych.

Fot. Anna Magda/Biuro Prasowe UMWP

Konsultacje

5 marca rozpoczęły się konsultacje społeczne programu dla Polski Wschodniej. Będą one połączone z konsultacjami prognozy oddziaływania na środowisko i potrwają do 8 kwietnia.

Opis programu można znaleźć na portalu Funduszy Europejskich (https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/) i serwisie programu Polska Wschodnia (https://www.polskawschodnia.gov.pl/konsultacje). Formularz zgłaszania uwag do programu jest dostępny na stronie: https://www.polskawschodnia.gov.pl/konsultacje.

Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027 to pierwszy program krajowy, który rozpoczął konsultacje społeczne. W III kwartale, w okolicach okolice września ministerstwo chce przekazać uzgodniony dokument do negocjacji Komisji Europejskiej.

- Chcemy, żeby ten program odpowiadał na potrzeby mieszkańców i przedsiębiorców zmagających się ze skutkami pandemii Covid-19 – zakończyła swoją prezentację minister Jarosińska-Jedynak.

Red.

Fot. Anna Magda/Biuro Prasowe UMWP