III Ogólnopolski Zjazd Polaków Ratujących Żydów. Wręczenie odznaczeń i wystawa

KATEGORIA: KULTURA / 19 października 2018

Fot. Urząd Marszałkowski

W ramach III Ogólnopolskiego Zjazd Polaków Ratujących Żydów w czwartek w Urzędzie Marszałkowskim odbyła się ceremonia wręczenia odznak „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego” nadanych przez Sejmik Województwa Podkarpackiego. W uroczystości uczestniczyli Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata i przedstawiciele rodzin, które w okresie II wojny światowej brały udział w ratowaniu ludności żydowskiej.

Wydarzeniem towarzyszącym jest wystawa pt. „Polacy ratujący Żydów podczas II wojny światowej” zorganizowana przy współpracy z rzeszowskim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej. Zaprezentowane na wystawie plansze przedstawiają sylwetki osób, które narażając własne życie pomagali ludności żydowskiej. Ekspozycja podzielona jest na kilka części m. in.: grafiki związane z Radą pomocy Żydom „Żegota” oraz pomocą indywidualną, Polacy pomagający Żydom poza granicami kraju i pomoc duchowieństwa.

Ideą Zjazdów „Sprawiedliwych" jest przywracanie pamięci o Polakach, którzy z narażeniem własnego życia ratowali Żydów, a szczególnie tych, którzy w odwecie za udzieloną pomoc zginęli z rąk niemieckiego okupanta. Zjazdy zostały zainicjowane w 2016 roku przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. W tym roku współorganizowany jest on przez wojewodę podkarpackiego, marszałka województwa podkarpackiego oraz Muzeum Polaków Ratujących Żydów w czasie II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej.

Podczas uroczystości minister Jan Józef Kasprzyk szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych odczytał list, który specjalnie na tę okazję przygotował prezydent Rzeczpospolitej Andrzej Duda.

- Przybywają Państwo z różnych stron Polski aby dać świadectwo prawdzie, która jednoczy nas w upamiętnianiu wszystkich osób niosących pomoc swoim żydowskim bliźnim. Przypominanie strasznego czasu wojny i okupacji wciąż nie jest łatwe, a jego opis często przekracza możliwości języka. Dlatego tym bardziej dziękuję za to, że dzielą się Państwo swoją bezcenną wiedzą i doświadczeniem – napisał prezydent.

Poseł Wojciech Buczak odczytał list napisany przez marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego. W swoich słowach marszałek przypominał, że współczesnym ludziom ciężko jest wyobrazić sobie jak wielkim aktem dobrej woli i odwagi było niesienie pomocy Żydom podczas wojny. Za jakiekolwiek wsparcie udzielone żydowskim współobywatelom groziła kara śmierci nie tylko dla osoby ratującej, ale również dla całej jego rodziny. Pomimo tych zakazów wielu Polaków wciąż odważyło się wziąć odpowiedzialność za bliskich jak i prześladowanych – ukrywali ich w bezpiecznych miejscach i zapewniali wyżywienie oraz podstawowe środki do egzystencji.

- Nikt nie myślał o sobie w kategoriach bohaterstwa bowiem pomoc była odruchem serca. Dlatego chylę czoła przed Sprawiedliwymi Wśród Narodów Świata, przed znanymi i nieznanymi z nazwiska. Przed tymi, którzy wciąż są wśród nas i tymi, którzy odeszli – napisał Kuchciński.

Szef urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk wręczył przyznane przez niego odznaczenia. Czworo Sprawiedliwych otrzymało medale Pro Bono Poloniae: Anna Stupnicka – Bando, Irena Senderska – Rzońca, Józef Sowa, Tadeusz Stankiewicz. Medalami Pro Patria uhonorowane zostały 24 osoby.

- Dziękujemy Wam za to, że cnoty, które kształtowały wasze życie nie uległy nawet w czasie największego zagrożenia jakiemukolwiek zminimalizowaniu. Dziękujemy wam za świadectwo człowieczeństwa, dziękujemy wam za odwagę, za wasze męstwo i postawę, która w chwili kiedy groziła za to kara śmierci nie uległa nigdy zapomnieniu. Dziękujemy za postawę przywiązania do najważniejszej wartości jaka od wieków kształtuje naszą cywilizację – tą wartością jest miłość bliźniego. Jesteście dla nas drogowskazem – takimi słowami podsumował uroczystość wręczenia odznaczeń Jan Józef Kasprzyk.

Kolejnym punktem uroczystości było wręczenie odznak „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego”, które zostały nadane przez Sejmik Województwa Podkarpackiego. Otrzymali je: wiceprezes IPN, dr Mateusz Szpytma – zaangażowany w budowę Muzeum Polaków ratujących Żydów w Markowej, dr hab. Elżbieta Rączy - historyk, wykładowca, pracownik IPN – zaangażowana w dokumentowanie faktów o zagładzie Żydów i niesionej im pomocy przez Polaków, a także pośmiertnie ks. Stanisław Leja, który był zaangażowany w zachowanie pamięci o rodzinie Ulmów z Markowej.

Ceremonię zakończył występ klarnecisty Filharmonii Podkarpackiej Roberta Mosiora, który wykonał wiązankę utworów żydowskich skomponowanych w Rzeszowie w latach międzywojennych. Wieczorem uczestnicy zjazdu obejrzeli spektakl rzeszowskiego Teatru im. Wandy Siemaszkowej pt. „Sprawiedliwi. Historia rodziny Ulmów”.

W piątek, w ostatnim dniu zjazdu, w Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej odbyło się otwarcie i poświęcenie „Sadu Pamięci, miejsca dedykowanego Polakom ratującym Żydów podczas tragicznych lat II wojny światowej.

Kamila Szeliga

Fot. Kamila Szeliga

Fot. Kamila Szeliga

Fot. Kamila Szeliga

Fot. Kamila Szeliga

Fot. Kamila Szeliga

Fot. Kamila Szeliga

Fot. Kamila Szeliga

Fot. Kamila Szeliga

Fot. Kamila Szeliga

  

Redaktor naczelny: Barbara Kędzierska
Wydawca
"Siedem - Barbara Kędzierska"
PORTAL INFORMACJI I OPINII
redakcja@czytajrzeszow.pl
35-026 Rzeszów, ul. Reformacka 4