Bedą zbierać wspomnienia i zdjęcia: By ocalić pamięć o Rzeszowie i mieszkańcach

KATEGORIA: KULTURA / 6 września 2018

Rzeszów, Rynek, I poł. XX wieku
Fot. Zakł. E Janusza - ze zbioru E. Kaliszewskiej/Materiały prasowe

Świadectwem historii są nie tylko oficjalne dokumenty, ale też małe ludzkie historie. Każdy nosi je we własnych wspomnieniach. Jak je ocalić, by przetrwały dla następnych pokoleń? Temu właśnie służy projekt Mikrohistorie realizowany przez Fundację Rzeszowską.

- Interesuje nas wszystko to, co tyczy się dziejów Rzeszowa i jego mieszkańców. Chcemy sprawdzić, co oni jeszcze pamiętają – opowiada Katarzyna Hadała z Fundacji Rzeszowskiej, autorka facebookowej strony „Kino, którego nie ma”. - Dla mnie poznawanie wspomnień starszych ludzi z naszego miasta to jedno wielkie odkrywanie. Oni mówią nie tylko o historii i budynkach, ale o całej obyczajowości, o swoich uczuciach związanych z różnymi miejscami. My, młodzi, już trochę inaczej chodzimy po Rzeszowie, oczywiście znamy niektóre miejsca i wiemy jak wyglądały w przeszłości, ale wysłuchanie takich wspomnień jest jak popatrzenie na nasze miasto z ich perspektywy i chcielibyśmy tę perspektywę pokazać również innym mieszkańcom, utrwalić ją.

Dlatego już w najbliższą sobotę, 8 września, Fundacja Rzeszowska we współpracy z Wojewódzką i Miejską Biblioteką Publiczną w Rzeszowie, Fundacją Aparat Caffe oraz Estradą Rzeszowską zachęca do dzielenia się swoimi archiwalnymi zdjęciami i wspomnieniami o Rzeszowie i mieszkańcach. Zbiórka odbędzie się w sobotę, w godz. 10:00 – 14:00 w rzeszowskiej Atelier Apart Caffe. Akcja to drugi etap projektu Mikrohistorie.

Społeczno-dokumentalna akcja „Zbiórka wspomnień” skierowana jest do mieszkańców Rzeszowa i okolic. Każdy, kto posiada rodzinne, archiwalne fotografie będzie miał możliwość bezpłatnie je digitalizować, aby mogły zostać utrwalone dla przyszłych pokoleń. W dniu wydarzenia grupa wolontariuszy będzie opracowywać pamiątki darczyńców wspomnień, prowadzić wywiady oraz uzupełniać dokumentację związaną z przekazaniem pamiątek i umawiać na indywidualne rozmowy. Nie ma żadnych ram tematycznych informacji, które przyniosą zainteresowani.

- Dla nas liczy się każde wspomnienie, historia nie tylko ta, o której dowiadujemy się ze szkolnych podręczników lecz osobista, prywatna i często dotąd nieodkryta. Ludzie przechowują w pamięci mnóstwo mikrohistorii, z których wartości często nie zdają sobie sprawy. My chcemy je utrwalić, rozpowszechnić, aby ocalić je od zapomnienia – wyjaśnia Ilona Dusza-Kowalska, koordynator projektu Mikrohistorie.

Efekty tych działań będą dostępne na internetowej platformie Rzeszowskiego Archiwum Społecznego (RAS), która powstaje w ramach projektu Mikrohistorie. RAS będzie multimedialnym źródłem wiedzy o historii Rzeszowa i jego mieszkańcach opowiadanej przez nich samych. Platforma umożliwi dzielenie się i korzystanie z dziedzictwa historyczno-kulturalnego miasta w formie tekstu, obrazu, dźwięku i filmu.

Praktycznym przykładem realizacji założeń tej części projektu jest interaktywna zbiórka wspomnień o dawnych, rzeszowskich kinach, którą prowadzi w mediach społecznościowych Katarzyna Hadała z Fundacji Rzeszowskiej. Na facebookowej stronie „Kino, którego nie ma” można przeczytać wspomnienia mieszkańców stolicy województwa o tym właśnie aspekcie rzeszowskiej kultury.

Jedną z pierwszych osób, która praktycznie zareagowała na apel o wspomnienia o dawnych, rzeszowskich kinach był rzeszowski dziennikarz Roman Madejowski, w latach 90. redaktor A-Z. Dziennika Obywatelskiego. Jako zdeklarowany kinoman dziś wspomina swoje pierwsze wizyty w rzeszowskich kinach. Najbliżej miał do Goplany.

„- Pierwsze miejsca były przy piecu kaflowym, a ja lubiłem siedzieć w pierwszym rzędzie, żeby ekran mnie “obejmował”. To kino było niewielkie. Na sali mieściło się pewnie około kilkunastu rzędów i po około 15 krzeseł w jednym…” – czytamy na wymienionej stronie.

W porozumieniu z koordynatorką projektu Iloną Dusza-Kowalską, pomysł Katarzyny Hadały został włączony do Mikrohistorii i również zostanie utrwalony na tworzonej platformie.

Mikrohistorie są międzypokoleniową inicjatywą, która ma zwiększyć aktywność rzeszowian w kulturze poprzez wspólne odkrywanie historii Rzeszowa w relacjach mieszkańców i pamiątkach rodzinnych. „Historia mówiona” to kluczowe hasło dla projektu Mikrohistorie. Dokumentalistów interesują m.in. rzeszowskie obyczaje, infrastruktura, architektura, tradycje, dzieje przemysłu (w tym lotniczego) i kultura.

W sumie Fundacja Rzeszowska przeprowadzi 3 takie akcje. Kolejne zbiórki odbędą się 2 października i 6 listopada 2018 roku. W listopadzie planowana jest też interaktywna wystawa prezentująca w części zebrane archiwalia.

Trwający do 30 listopada 2018 r. projekt został dofinansowany ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”. Partnerami jest Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, Fundacja Aparat Caffe, Archiwum Państwowe w Rzeszowie i Estrada Rzeszowska.

Zachęcamy do dołączenia się do wydarzenia: facebook.com/events/zbiorkawspomnien.

ks

Fot. Materiały prasowe