[HISTORIA] Rzeszowskie obchody 40-lecia powstania NSZZ „Solidarność”

Rzeszowskie obchody 40-lecia powstania NSZZ „Solidarność”

KATEGORIA: HISTORIA / 1 września 2020

- Dziś - w rocznicę powstania „Solidarności” oddajemy hołd pokoleniu, które sprawiło, że „runęły mury”, przynosząc swoimi odważnymi działaniami wolność i demokrację – powiedział marszałek Władysław Ortyl podczas uroczystych poniedziałkowych obchodów jubileuszu 40. rocznicy powstania Solidarności.

Widowisko słowno-muzyczne zawierające wspomnienia ludzi Solidarności oraz kroniki i zdjęcia sprzed czterech dekad, słowa Jana Pawła II przeplatające się z hymnem państwowym i hymnem Solidarności, uroczyste przemowy, gratulacje i podziękowania, uhonorowanie Solidarnościowych liderów, składanie kwiatów – tak wyglądały obchody jubileuszu organizowane wspólnie przez Region Rzeszowski NSZZ „Solidarność”, marszałka województwa i przewodniczącego sejmiku.

Poniżej link do nagrania transmisji poniedziałkowych obchodów:

Uroczystości rozpoczęły się jubileuszowym posiedzeniem Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność” w Filharmonii Podkarpackiej.

Następnie rozpoczęła się Msza święta odprawiona w rzeszowskim kościele farnym w intencji Ojczyzny, wolności oraz ludzi Solidarności. Koncelebrował ją ordynariusz rzeszowski, biskup Jan Wątroba.

Po niej władze regionu, ministrowie, parlamentarzyści, ludzie Solidarności, duchowni, samorządowcy, poczty sztandarowe, mieszkańcy Rzeszowa i Podkarpacia zgromadzili się na placu pod Krzyżem Misyjnym, w miejscu symbolicznym dla ludzi Solidarności, by celebrować rocznicę powstania ruchu, który zmienił losy i oblicze Polski oraz Europy. Na rzeszowskich ulicach zabrzmiały syreny, a zaraz po nich hymn państwowy oraz niezapomniane słowa Jana Pawła II z 1979 roku: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi, tej ziemi”.

O roli Kościoła oraz papieża Jana Pawła II w powstaniu idei ludzkiej Solidarności mówił podczas uroczystości ksiądz biskup Jan Wątroba.

- Nie byłoby tego wszystkiego, co wydarzyło się później bez Ojca Świętego, bez Jego wiary i siły. W tę rocznicę musimy przywoływać Jego słowa. Budujemy Mu pomniki, ale najważniejsza jest pamięć o słowach Ojca Świętego, o tym ile zrobił dla Solidarności – mówił ordynariusz rzeszowski. – Wy ludzie Solidarności jesteście strażnikami pamięci, jesteście tymi, którzy pamięć podtrzymują i przekazują kolejnym pokoleniom, abyśmy byli wierni ideałom tych, którzy 40 lat temu w spontanicznym zrywie, spoglądając na Bożą obecność rozpoczynali to wielkie dzieło.

Wielokrotnie na telebimach ukazywali się bohaterowie tamtych czasów, mówiący o swoich motywacjach, działaniach, obawach, nadziejach, o tym, czym była i czym jest dla nich Solidarność.

Do tych słów w swym wystąpieniu odniósł się marszałek województwa Władysław Ortyl.

- To Wy - drogie koleżanki i koledzy - wbijaliście powoli, konsekwentnie i skutecznie „gwoździe do trumny komunizmu”, dając sygnał rodakom do podjęcia ostatecznego wysiłku, decydującego o istnieniu wolnej Polski. Dziś - w rocznicę powstania „Solidarności” oddajemy hołd pokoleniu, które sprawiło, że „runęły mury”, przynosząc swoimi odważnymi działaniami wolność i demokrację. Dzięki ogromnemu potencjałowi duchowemu, intelektualnemu i patriotyzmowi, mamy dziś prawdziwie wolną Polskę, w której mamy szansę podziękować, wyrazić najwyższy szacunek i oddać należną cześć współtwórcom naszej wolności – mówił gospodarz województwa.

Do wspomnień swoich kolegów – działaczy związku - nawiązał w swoich słowach także Roman Jakim – przewodniczący Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność”.

- 2020 to rok ważnych rocznic i wydarzeń, dzięki którym możemy dziś w wolnej Polsce celebrować ten jubileusz. To setna rocznica Cudu nad Wisłą, 100 rocznica urodzin największego z Polaków - Ojca Świętego Jana Pawła II oraz 40 rocznica Porozumień Sierpniowych - powstania Solidarności. Nie byłoby nas tutaj, gdyby nie odwaga ludzi Solidarności, którzy poprzez swoja walkę, pracę, cierpienia, wyrzeczenia dawali świadectwo prawdzie za wszelką cenę. Dlatego dziś wszystkim składam słowa wielkiego podziękowania - powiedział przewodniczący Jakim.

Fot. Aleksandra Gorzelak – Nieduży/UMWP

Słowa wdzięczności i podziękowania dla ludzi Solidarności przekazała wojewoda podkarpacki Ewa Leniart.

- W imieniu rządu RP składam podziękowania wszystkim członkom Solidarności. Czynię to w imieniu rządu, który stara się realizować idee solidarności społecznej, a może to czynić dzięki Waszemu wysiłkowi - wszystkich członków Solidarności, także tych, którzy zginęli w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach. Dzięki Wam my możemy dziś żyć w wolnym kraju - podkreślała wojewoda.

Fot. Aleksandra Gorzelak – Nieduży/UMWP

W przestrzeni rzeszowskich ulic zabrzmiały słowa przewodniczącego sejmiku Jerzego Borcza, który odczytał przyjęte w dzień jubileuszu stanowisko Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie podkreślenia roli „Solidarności” w budowie wolnej Polski i Europy z okazji 40-lecia jej powstania.

- W rocznicę powstania „Solidarności” oddajemy hołd pokoleniu, które dało nam wolność i zburzyło mury między ludźmi i społeczeństwami. Dzięki jego ogromnemu potencjałowi duchowemu i patriotyzmowi, mamy dziś prawdziwie wolną Polskę. Wielu z nich nie doczekało tej chwili, wielu zostało zapomnianych, inni zepchnięci zostali na margines życia społecznego. Dziękujemy ludziom „Solidarności”, że nauczyli nas co znaczą naprawdę słowa Polska i solidarność, wolność i człowiek. Chcemy, aby przyszłe pokolenia odnajdywały w ich życiorysach przykłady jak służyć Polsce i aby pamiętały, że wolność jest darem wywalczonym i zadaniem, które trzeba odrabiać każdego dnia. A naszym etosem, naszą powinnością i hołdem wobec tamtego pokolenia jest upominać się i dbać o godność człowieka na każdym etapie życia, przywracać godność pracownika i etos pracy – napisali w swym stanowisku radni województwa podkarpackiego.

Uroczystości jubileuszowe stały się okazją nie tylko do wspomnień, ale także do uhonorowania liderów związku, którzy przed laty tworzyli jego zręby. Sejmik województwa w czasie swego posiedzenia w dzień rocznicy zdecydował o przyjęciu w poczet Zasłużonych dla Województwa Podkarpackiego czterech działaczy Solidarności.

Pierwszym z nich jest Marek Kamiński, który tworzył zręby „Solidarności” w Regionie Przemyskim, członek Zarządu Regionu Południowo – Wschodniego NSZZ „Solidarność” i delegat na I Walny Zjazd Delegatów Regionu, a w okresie od 13 grudnia 1981 do 1983 roku był członek Komisji Koordynacyjnej Regionu Południowo – Wschodniego. Pan Marek Kamiński był – i nadal jest – osobą niezwykle zaangażowaną w sprawy lokalnej społeczności. W przeszłości podejmował się wielu społecznych inicjatyw. Był organizatorem sieci drukarni i kolportażu wydawnictw podziemnych w województwie przemyskim. Za działalność związkową był wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany, a w 1985 roku aresztowany i osadzony w Zakładzie Karnym w Jarosławiu i w Przemyślu. W latach 1998-2002 był Radnym Województwa Podkarpackiego z ramienia Akcji Wyborczej Solidarność. W dalszym ciągu współpracuje z Regionem Ziemia Przemyska NSZZ „Solidarność”.

Kolejną osobą, która uhonorowana została tytułem Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego jest Edward Mróz , przez lata związany z Sanocką Fabryką Autobusów „Polmo Autosan”. W roku 1980 został Przewodniczącym Komisji Wydziałowej, a następnie był członkiem Prezydium Komitetu Zakładowego NSZZ „Solidarność” w Sanockiej Fabryce Autobusowej i członkiem Zarządu Regionu Podkarpackiego NSZZ „Solidarność”. W grudniu 1981 roku był jednym z organizatorów i inspiratorów strajku w Sanockiej Fabryce Autobusów, za co został zwolniony. Do pracy przywrócono go dopiero po dziewięciu latach. Od 1982 roku w ramach współpracy z podziemnymi strukturami NSZZ „Solidarność” udzielał pomocy internowanym oraz związkowcom pozbawionym pracy, kolportował wydawnictwa oraz uczestniczył w pracach Duszpasterstwa Rolników w Haczowie. W latach 90 był zastępcą wójta Gminy Haczów, a sześć kadencji radnym Gminy Haczów oraz ławnikiem w Sądzie Okręgowym w Krośnie.

W poczet Zasłużonych dla Województwa Podkarpackiego trafił również Zbigniew Sieczkoś, z Ruchem Solidarnościowym związany od początku jego istnienia. W 1981 roku był członkiem Prezydium Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego był jednym z inicjatorów powstania niejawnej struktury „S”- Regionalnej Komisji Wykonawczej, pracami której kierował w latach 1982-1989. Był też przedstawicielem Regionu w kontaktach ze środowiskami opozycji solidarnościowej w Polsce. Za działalność w podziemiu objęty został represjami. Do 1992 roku pełnił funkcję przewodniczącego Zarządu Regionu Rzeszowskiego „S”. Był także delegatem na Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „S", a w latach 1991-1992 członkiem Prezydium Komisji Krajowej Związku.

Zbigniew Sieczkoś w latach 1997-1998 był wojewodą rzeszowskim, a po reformie administracyjnej kraju w latach 1999-2001 wojewodą podkarpackim. W latach 2002-2006 został także radnym Województwa Podkarpackiego. Zawsze angażował się w pracę na rzecz Samorządu Województwa i mieszkańców Podkarpacia. W latach 2015-2019 był również członkiem Trybunału Stanu.

Fot. Aleksandra Gorzelak – Nieduży/UMWP

Pośmiertnie radni uhonorowali tytułem Zasłużonego dla Województwa Podkarpackiego Stanisława Krupkę, całe życie związanego ze Stalową Wolą. Był współzałożycielem Związku Zawodowego NSZZ „Solidarność" w Narzędziowni Huty Stalowa Wola, a także pierwszym przewodniczącym Zarządu Regionu „Ziemia Sandomierska" NSZZ a także Członkiem Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność” w Gdańsku oraz Delegatem na I Krajowy Zjazd NSZZ „Solidarność" w Gdańsku. Pełnił również funkcję przewodniczącego Regionalnego Komitetu Strajkowego NSZZ „Solidarność” w rozmowach z Międzyresortową Komisją Rządową i władzami województwa.

Za prowadzoną działalność był wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany przez SB, internowany w stanie wojennym, przetrzymywany w Załężu, w Kielcach-Piaskach i Nowym Łupkowie. Był jednym z najdłużej internowanych działaczy "Solidarności" w regionie. Jako Przewodniczący Zarządu Regionu wspierał od 1981 roku inicjatywę biskupa Edwarda Frankowskiego utworzenia filii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Stalowej Woli. Od początku swej działalności społecznej związany był z duszpasterstwem ludzi pracy przy bazylice p.w. Matki Bożej Królowej Polski w Stalowej Woli. Od 1996 roku zaangażowany był w działalność Akcji Katolickiej. Był również przewodniczącym Rady Miejskiej w Stalowej Woli.

Laudację na cześć nowych zasłużonych wygłosił marszałek Władysław Ortyl.

- Dziś, w tej podniosłej chwili mamy zaszczyt uhonorować ludzi niezłomnych naszych czasów. To Wy swoją niezachwianą postawą w czasach, kiedy mało kto wierzył w możliwość zwycięstwa, wywalczyliście dla przyszłych pokoleń kraj prawdziwie wolny. Kraj, którego obywatele wyszli z długiego cienia strachu i zniewolenia. Dzięki właśnie takim postaciom, dziś możemy uczestniczyć w budowaniu teraźniejszości i przyszłości Polski, decydując o tym, jak, na jakich fundamentach i wartościach będzie oparty jej kształt. Nie byłoby to możliwe bez wielkiego zaangażowania i poświęceń ludzi „Solidarności”. W imieniu mieszkańców Podkarpacia za Wasze poświecenie na rzecz wielkiej idei jaką jest Polska – chylę czoła i bardzo dziękuję – tymi słowami marszałek Władysław Ortyl oddawał swój szacunek dla osiągnięć Solidarności, której sam był działaczem.

W imieniu uhonorowanych działaczy podziękowania złożyli Marek Kamiński i Edward Mróz, podkreślając rolę Kościoła w budowaniu siły Solidarności oraz rolę wielu osób, których starania i czyny – znane szerzej lub całkiem nieznane – umożliwiały im przez lata działalność na rzecz związku i wolnej Polski.

Uroczystości jubileuszu zakończyło odśpiewanie hymnu Solidarności oraz składanie wieńców pod Krzyżem Misyjnym.

Red.