Żydowski marsz do centrum Rzeszowa. Co po nich zostało?

KATEGORIA: HISTORIA / 7 lipca 2018

TU BYŁA KIEDYŚ DZIELNICA ŻYDOWSKA W RZESZOWIE

W tą niedzielę, jak co roku w lipcu, będzie miało miejsce małe, ale istotne wydarzenie w Rzeszowie. O godz. 14 spod stacji Staroniwa skieruje się ku centrum miasta, a dokładnie ku Starej Bożnicy przy Placu Ofiar Getta, marsz poświecony pamięci ofiar Holocaustu w Rzeszowie.

Data marszu ma znaczenie symboliczne. Wiele lat temu – 7 lipca 1942 – niemieccy okupanci przeprowadzili największą wywózkę żydowskiej ludności Rzeszowa do obozu zagłady w Bełżcu koło Zamościa. Datę tą przyjmuje się jako umowny moment likwidacji rzeszowskiego getta. Deportowani Żydzi mieli przejść pod strażą niemieckich żołnierzy z dzielnicy żydowskiej właśnie do stacji kolejowej Staroniwa. Tam zostali załadowani do wagonów transportowych. Ogromna większość z nich została później wymordowana przez Niemców.

AUSTRIACKI PLAN ŚRÓDMIEŚCIA RZESZOWA Z POCZ. XX w.

Do wybuchu II wojny światowej w Rzeszowie mieszkało 14 tysięcy ludności żydowskiej. Stanowili oni aż 1/3 ludności miasta. Rzeszów liczył wtedy 42 tysiące mieszkańców. Żydzi zamieszkiwali głównie rejony między historycznymi ulicami Grunwaldzka a Gałęzowskiego. Tam też były dwie ich świątynie – synagogi. Ludność żydowska zamieszkiwała licznie także na południe od rynku, w rejonach ulic Różanka, Baldachówka i Szpitalna. Na południowym skraju zabudowy ówczesnego ścisłego centrum znajdowało się boisko sportowe Żydowskiego Towarzystwa Gimnastyczno-Sportowego „Bar-Kochba”.

PLAN NIEISTNIEJĄCYCH ULIC CENTRUM RZESZOWA 1946 r.

Większość tej historycznej tkanki miasta w XX wieku uległa całkowitej przebudowie. Dziś mamy Nowy Rzeszów. Miejsce dawnych ogrodów przydomowych ulicy Kopernika zajęła zabudowa urzędów. Po cmentarzu żydowskim pozostał Plac Ofiar Getta. Zamiast zabudowy ulicy Różanka mamy galerię Pasaż Rzeszów. Tam gdzie było żydowskie boisko sportowe, stoją obecnie bloki Rzeszowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej przy ul. Grodzisko i Leszczyńskiego. Wreszcie, niską, kiedyś drewnianą zabudowę z początku ubiegłego wieku, zastąpi wkrótce nowoczesny budynek przy Placu Garncarskim.

Historia jest jednak naszym dziedzictwem, która nas ubogaca i tworzy fundament zbiorowej świadomości. Warto pamiętać o tragicznej lipcowej rocznicy. Pamiętajmy o marszu poświeconym ofiarom Holocaustu. Niedziela, stacja Staroniwa, godz. 14.00

Szahin

  

Redaktor naczelny: Barbara Kędzierska
Wydawca
"Siedem - Barbara Kędzierska"
PORTAL INFORMACJI I OPINII
redakcja@czytajrzeszow.pl
35-026 Rzeszów, ul. Reformacka 4