Pierwsze pieniądze dla samorządów na zadania z zakresu obrony cywilnej

KATEGORIA: BEZPIECZEŃSTWO / 12 września 2025

Fot. Mateusz Ficek

W piątek 12 września pierwsze pieniądze z rządowej puli 278 mln zł na inwestycje w obronę cywilną trafiły do podkarpackich samorządów. Środki mają być wykorzystywane na remonty i modernizację istniejącej infrastruktury, budowę magazynów na sprzęt czy przygotowanie projektów budowy schronów. - Inwestycje w obszarze poprawy bezpieczeństwa stały się dla nas olbrzymim priorytetem - mówiła Teresa Kubas-Hul, wojewoda podkarpacki.

Pierwsze pieniądze na obronę cywilną

W tym roku wreszcie uruchomiono Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej, którego celem ma być poprawa bezpieczeństwa obywateli poprzez modernizację budowli ochronnych i ulepszenie systemów alarmowania.

W jego ramach na Podkarpacie w tym roku trafi 278 mln zł, które mają być wykorzystane na inwestycje w bezpieczeństwo. Za dystrybucję tych środków odpowiada Podkarpacki Urząd Wojewódzki. 90 procent całego tegorocznego budżetu programu zarezerwowano dla samorządów, które na przełomie lipca i sierpnia składały wnioski o dofinansowanie konkretnych zadań. Na 1200 wniosków tylko 72 zostały negatywnie zaopiniowane, a 49 zostało skierowano do ponownego rozpatrzenia.

W piątek (12 września) w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim doszło do podpisania pierwszych umów na dofinansowanie.

- Rozpoczynamy podpisywanie umów z samorządami. Dzisiaj będzie ich 130 i będą one dotyczyły 77 jednostek samorządowych. Chodzi o dofinansowanie inwestycji o charakterze budowlanym oraz wsparcia dla jednostek straży pożarnej - mówiła w piątek wojewoda podkarpacki Teresa Kubas-Hul.

Fot. Mateusz Ficek

Na co zostaną przeznaczone pieniądze, które samorządy otrzymały w ramach piątkowych umów?

- W pierwszej kolejności pieniądze posłużą na przygotowanie dokumentacji, projektów, ekspertyz związanych z przygotowaniem inwestycji do realizacji w następnym roku. Chodzi o schrony i miejsca doraźnego schronienia. Ale już w tym roku zrealizowanych będzie kilka inwestycji budowlanych w postaci na przykład budowy magazynów na sprzęt czy dróg dojazdowych do placówek ochrony zdrowia czy też dodatkowych ujęć wody - dodała Teresa Kubas-Hul.

Wojewoda Teresa Kubas-Hul podczas spotkania z podkarpackimi samorządowcami wskazywała, że przyznane środki muszą być wydatkowane do końca roku. Nawiązywała też niedawnej prowokacji Rosji, która posłała w polską przestrzeń powietrzną kilkanaście dronów, co skutkowało wspólną reakcją polskiego wojska i sił sojuszniczych NATO. - Chcemy wydać te środki w najlepszy z możliwych sposobów w tym krótkim czasie, byśmy sukcesywnie budowali odporność. A to co wydarzyło się z nocy z wtorku na środę jest lekcją dla nas, że inwestycje w obszarze poprawy bezpieczeństwa stały się dla nas olbrzymim priorytetem - mówiła wojewoda.

3,5 mln zł na lądowisko dla śmigłowców

Rządowe wsparcie w ramach Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej popłynie m.in. do samorządu województwa podkarpackiego. Mowa o kwocie 3,5 mln zł dofinansowania na trwającą już budowę lądowiska dla śmigłowców HEMS przy Klinicznym Szpitalu Wojewódzkim przy ul. Lwowskiej w Rzeszowie.

- Inwestycja jest już w realizacji, przeznaczymy 3,5 mln zł na realizację pewnego etapu inwestycji w tym roku, a w następnym roku również będziemy współfinansować koszty tego zadania. Umówiliśmy się z marszałkiem, że lądowisko zostanie tak przeprojektowane, aby było dostosowane do możliwości lądowania medycznych helikopterów wojskowych - mówiła wojewoda Teresa Kubas-Hul.

Marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl podkreślał, że rządowe wsparcie pozwoli nieco zmniejszyć obciążenia budżetu województwa przy tej inwestycji.

- Jako przewodniczący Podkarpackiego Stowarzyszenia Samorządów Terytorialnych dziękuję za szybkie działanie i przekazanie tych środków. Mówienie o bezpieczeństwie ludności w kontekście tego co się wydarzyło w środku tygodnia samo się uzasadnia. Lądowisko przy naszym szpitalu wojewódzkim będzie spełniało wymogi NATO, samorząd nie może nieść ciężaru tak wysokich wymagań, więc dobrze, że te środki dzisiaj do nas trafiają - stwierdził Władysław Ortyl.

Fot. Mateusz Ficek

Jakie dotacje dla samorządów?

Pieniądze trafią także do Rzeszowa. Wiceprezydent miasta Krystyna Stachowska w piątek podpisała trzy umowy o dofinansowanie. Pierwsza o wartości 500 tys. zł na modernizację miejsc schronienia w placówkach oświatowych.

- W pięciu naszych placówkach będą realizowane prace dotyczące inwentaryzacji miejsc schronienia. Dwie pozostałe umowy o wartości 6 mln zł dotyczą doposażenia naszych strażaków Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej - powiedziała Krystyna Stachowska.

Fot. Mateusz Ficek

Powiat rzeszowski otrzymał 1 mln zł. Kwota ta posłuży na remont jednego z obiektów przy ul. Młocińskiej w Rzeszowie. Dzięki inwestycji powstanie tam nowoczesna powierzchnia magazynowa o wielkości 700 m², w której znajdzie się miejsce na specjalistyczny sprzęt ratowniczy oraz zapas środków ochrony dla mieszkańców.

- Mamy gotowy już projekt inwestycji, który wykonaliśmy z własnych środków. Teraz ogłaszamy przetarg i do końca roku chcemy zrealizować prace remontowe - mówił starosta rzeszowski Krzysztof Jarosz.

Fot. Mateusz Ficek

Podrzeszowska gmina Trzebownisko otrzyma dotację w wysokości 1,7 mln zł, która przeznaczona będzie na trwającą już inwestycję pod nazwą „Wzmocnienie gotowości kryzysowej w Gminie Trzebownisko”, której celem jest zapewnienie ciągłości dostaw wody pitnej w sytuacjach kryzysowych.

- Koszt tego zadania to około 4 mln zł. Dotację przeznaczymy na budowę zbiorników wodny pitnej. To bardzo istotna inwestycja, do której przygotowywaliśmy się od dłuższego czasu. Cieszymy się, że dzięki temu dofinansowaniu będziemy mogli uwolnić środki w naszym budżecie. W przyszłym roku będziemy chcieli budować kolejne takie zbiorniki - powiedział wójt gminy Trzebownisko Sławomir Porada.

Będą kolejne umowy

Wartość podpisanych w piątek umów to 85 mln zł. To zatem tylko część środków jakie trafią do samorządów w tym roku w ramach Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej.

W przyszłym tygodniu wojewoda ponownie zaprosi samorządowców do urzędu na podpisanie umów dotyczących pomocy finansowej na wydatki bieżące nie przekraczające kwoty 10 tys. zł.

- Część samorządów zawarło we wnioskach realizację zadań, których jednostkowy koszt nie przekracza takiej kwoty. Chodzi o zakupy drobnego sprzętu na przykład pilarki do drewna czy przedmiotów zużywalnych wykorzystywanych podczas akcji ratowniczych. Samorządowcy w ten sposób mogą sobie uzupełnić zasoby w swoich magazynach - tłumaczyła wojewoda.

Na akceptację Ministerstwa Obrony Narodowej czekają również wnioski samorządów dotyczące dotacji na zakup środków trwałych, czyli sprzętu o wartości przekraczającej kwotę 10 tys. zł.

W 2026 roku będzie prawie 300 mln zł

W przyszłym roku Podkarpacie będzie mogło liczyć na wyższa kwotę w ramach Programu Ochrony i Ludności Cywilnej. Mowa tu o kwocie 298 mln zł.

- Te pieniądze zostaną wpisane do ustawy budżetowej, czyli będą one od początku roku w dyspozycji wojewodów w momencie, gdy zostanie ona podpisana przez prezydenta - dodała wojewoda.

Fot. Mateusz Ficek

Jak podkreślała Teresa Kubas-Hul w przyszłym roku środki z tego programu mają posłużyć przede wszystkim budowie obiektów służących zapewnieniu bezpieczeństwa.

- W tym roku bardzo dużo środków wydajemy na zakupy, w przyszłym roku chcemy skoncentrować się na realizacji inwestycji budowlanych, m.in. tych, które uda się przygotować z tegorocznego budżetu - dodała wojewoda.

A jak wygląda plan budowy schronów na Podkarpaciu?

- Trwa inwentaryzacja istniejących obiektów które mają potencjalny status schronu lub miejsca ukrycia. Powstają ekspertyzy co do przydatności tych obiektów wraz z analizą prac, które trzeba wykonać by spełniały one normy - tłumaczyła wojewoda podkarpacki.

Teresa Kubas-Hul dodawała, że w przypadku budowy nowych schronów, konieczne jest określenie parametrów technicznych dla takich obiektów.

- Podlega ono akceptacji Komisji Europejskiej. Oczekujemy, że stanie się do końca roku. Liczymy, że z przyszłorocznego budżetu będzie można wykorzystać środki na opracowanie dokumentacji technicznej a w dalszej kolejności na realizację inwestycję. Jeśli będzie to realizowane etapami, to w ten sposób będziemy też finansować takie zadania - dodała wojewoda.

Fot. Mateusz Ficek

W piątek w PUW w Rzeszowie umowy na dotacje w ramach Programu Obrony Cywilnej i Ochrony Ludności podpisywali również podkarpaccy strażacy PSP.

- Państwowa Straż Pożarna jest jednym z wiodących podmiotów zdefiniowanych w ustawie o ochronie ludności i obronie cywilnej, w związku z tym ponad 33 mln zł zostało w naszym województwie przekazanych na ten cel. W ramach tego zadania dokonamy wzmocnienia naszych zasobów. Nastąpi zakup kilku pojazdów ratowniczo-gaśniczych i pomocniczych, dodatkowego sprzętu ratowniczego i wyposażenia. Jesteśmy beneficjentami także w ramach obszaru drugiego związanego z logistyką i ciągłości dostaw – powiedział nadbryg. Tomasz Baran, komendant wojewódzki PSP.

Karol Woliński

Zdjęcia: Mateusz Ficek