W 77. rocznicę Powstania Warszawskiego Rzeszów złoży hołd Powstańcom

KATEGORIA: HISTORIA / 31 lipca 2021

Fot. Paweł Bialic

1 sierpnia, 77 lat temu o oddz. 17.00 wybuchło Powstanie Warszawskie. Było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie, zorganizowaną przez Armię Krajową. Trwało 63 dni. Rzeszowski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej, władze podkarpackie, żołnierze Armii Krajowej, 3. PBOT i 21. BSP zapraszają na uroczystości, upamiętniające 77. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego w niedzielę, 1 sierpnia na godz. 16:45 przed Pomnik Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu „Rzeszów”.

Tegoroczne niedzielne uroczystości rocznicowe w Rzeszowie ze względu na pandemię odbędą się w formie skromniejszej w porównaniu do lat ubiegłych. Na prośbę kpt. Juliana Pawełka, prezesa Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Podkarpackiego tegoroczny program uroczystości, nie będzie obejmował oficjalnej mszy świętej w intencji poległych i pomordowanych Powstańców Warszawskich oraz ludności cywilnej Warszawy.

- W związku z powyższym nie planujemy również przemarszu uczestników wydarzenia z placu przed Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu „Rzeszów” przy Placu im. Armii Krajowej w Rzeszowie do kościoła p.w. Świętego Krzyża w Rzeszowie - wyjaśnia Katarzyna Gajda-Bator z Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie.

Zrezygnowano również z oficjalnej listy zaproszonych gości oraz z odczytu delegacji składających wieńce/wiązanki kwiatów pod Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu „Rzeszów” przy Placu im. Armii Krajowej w Rzeszowie. Obecność na uroczystościach jest dobrowolna, a osoby chętne do złożenia kwiatów przed Pomnikiem, organizatorzy zapraszają na godzinę 17:00.

Program uroczystości:

• godz. 16:45 - zaplanowano wystawienie posterunku honorowego oraz warty honorowej żołnierzy 21. Brygady Strzelców Podhalańskich oraz 3. Podkarpackiej Brygady Obrony Terytorialnej przed Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu „Rzeszów” przy placu im. Armii Krajowej w Rzeszowie.

• godz. 16:50 - nastąpi krótkie przedstawienie przebiegu uroczystości i wprowadzenie historyczne w tematykę obchodów.

• godz. 17:00 - w godzinie „W” zabrzmi syrena alarmowa; modlitwa w intencji poległych i pomordowanych Powstańców Warszawskich, którą poprowadzi ks. prałat Władysław Jagustyn, proboszcz parafii pw. Świętego Krzyża w Rzeszowie.

• Po zakończeniu modlitwy, przewidziane są krótkie przemówienia okolicznościowe. Kolejno Apel Poległych i składanie wieńców i wiązanek kwiatów przed Pomnikiem. Uroczystości rocznicowe zakończą się ok. godz. 17:45.

Organizatorami uroczystości są żołnierze Armii Krajowej wraz z księdzem Duszpasterzem Okręgu Podkarpackiego ŚZŻAK, prezydent miasta Rzeszowa, dowódca 21. Brygady Strzelców Podhalańskich, dowódca 3. Podkarpackiej Brygady Obrony Terytorialnej, dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie.

Fot. Paweł Bialic

W niedzielę 1 sierpnia, w 77. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, na Podkarpaciu zabrzmią syreny alarmowe, które zostaną włączone o godzinie 17.00 i będą emitować sygnał ciągły przez jedną minutę.

Jak co roku, z prośbą do podkarpackich samorządów o uruchomienie syren zwróciła się wojewoda podkarpacki Ewa Leniart. - Wojewoda apeluje także o wywieszenie w tym dniu flag państwowych na budynkach samorządowych i w miejscach publicznych. W ten sposób oddajemy hołd i czcimy pamięć uczestników oraz cywilnych ofiar Powstania Warszawskiego - mówi Michał Mielniczuk, rzecznik wojewody podkarpackiego.

***

Na mocy rozkazu komendanta głównego Armii Krajowej, gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora”, Powstanie Warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00, tzw. godzinie „W”. Miało na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem do niej Armii Czerwonej. Armia Krajowa i władze Polskiego Państwa Podziemnego zamierzały ujawnić się i wystąpić wobec Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (utworzonego w Lublinie i zależnego od woli Stalina) w roli gospodarza (jako jedyna legalna władza niepodległej Rzeczypospolitej). Powstanie planowane na kilka dni upadło 3 października po 63 dniach walki. W jego wyniku zginęło od 16 tys. do 18 tys. Żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.

- O ile pod względem militarnym powstanie zakończyło się klęską, o tyle pod względem politycznym miało znaczenie ogromne. Rozpoczynając je, Polacy zademonstrowali dążenie do odzyskania i utrzymania niepodległości. Jak pisał po wojnie Jan Nowak-Jeziorański, uczestnik tego niepodległościowego zrywu, legendarny „kurier z Warszawy”, „walka nie była daremna”, a Powstanie Warszawskie sprawiło, że „państwo polskie, chociaż zniewolone i wasalne, zachowało swoją odrębność, przetrwało Stalina, który w swych zamysłach prawdopodobnie chciał z niego z czasem uczynić część ZSRS” - podkreśla IPN.

Red.

Fot. IPN