Zgnilec amerykański. Choroba zakaźna pszczół w Rzeszowie i okolicach

KATEGORIA: BEZPIECZEŃSTWO / 21 maja 2024

Fot. Karol Woliński

Tablice informacyjne: „UWAGA! Obszar zapowietrzony - zgnilec amerykański pszczół” pojawią się w podrzeszowskich miejscowościach i na rzeszowskich osiedlach. Ostrzegają przed chorobą zakaźną pszczół. Urzędnicy uspokajają, że choroba nie jest groźna dla ludzi, ani innych zwierząt.

Zarówno Rzeszów jak i sąsiednie gminy otrzymały Rozporządzenie Powiatowego Lekarza Weterynarii w Rzeszowie, które informuje o występowaniu na naszym terenie choroby pszczół. Za obszar zapowietrzony zgnilcem amerykańskim pszczół uznaje się: Malawę, Krasne, Kielnarową, Tyczyn, Chmielnik, a także osiedla w Rzeszowie: Budziwój, Białą, Matysówkę, Zwięczycę, Drabiniankę, Zalesie, Słocinę, Zawiszy Czarnego, Dąbrowskiego, Staroniwę, Piastów, Grota-Roweckiego, Nowe Miasto, Paderewskiego, Kmity, Pułaskiego, Śródmieście, Mieszka I, Wilkowyję, F. Kotuli, Krakowską - Południe, Kr. Augusta, 1000-lecia, Wł. Andersa, Pobitno, Baranówkę, Staromieście, Załęże. I to właśnie ten teren zostanie oznakowany tablicami zgodnie z rozporządzeniem Powiatowego Lekarza Weterynarii w Rzeszowie.

Zgodnie z rozporządzeniem, zakazuje się na powyższym obszarze przemieszczania rodzin pszczelich, matek pszczelich, czerwia, pszczół, pni pszczelich, produktów pszczelich oraz sprzętu i narzędzi używanych do pracy w pasiece, przez które przenosi się choroba. Zabrania się również organizowania wystaw i targów z udziałem pszczół.

Na obszarze zapowietrzonym nakazuje się posiadaczom zwierząt zgłaszanie miejsc, w których przebywają gatunki wrażliwe na zgnilec amerykański pszczół Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii w Rzeszowie oraz przegląd pasiek.

***

Zgnilec amerykański, fachowo nazywany zgnilcem złośliwym, jest bardzo groźną chorobą pszczół. Choć bakteria atakuje wyłącznie larwy, to najbardziej skutecznym sposobem uratowania pasieki jest spalenie ula wraz z całą pszczelą rodziną.

Chorobę wywołuje bakteria Paenibacillus larvae zwana lasecznikiem larwy. Pojawia się, gdy pszczoły nie mogą zebrać odpowiedniej ilości nektaru, spadzi lub pyłku (czyli, gdy jest mało pożytku pszczelego) dla dużej ilości czerwiu i pszczoły karmicielki ograniczają do minimum pokarm dostarczany czerwiom.

Bakterie lasecznika pojawiają się i namnażają błyskawicznie, uszkadzając ściany jelita. Zarażone larwy zamierają w zasklepionej komórce – gniją, przybierając kolor brunatnożółtawy, brunatny a w końcu czarny. W ciągu przeciętnie 4 dni umierają. Masa zamarłego czerwiu wydaje charakterystyczny zapach przypominający zapach kleju stolarskiego.

Robotnice usuwają martwy czerw z ula, przenosząc bakterie na odnóżach i narządach gębowych do pokarmu, którym karmią zdrowe larwy. W ten sposób choroba rozprzestrzenia się w całym ulu. Bakterie umiejscawiają się na wszystkich częściach ula, na plastrach, w miodzie, w pyłku i w wosku. Osłabiona pszczela rodzina jest podatna na ataki silniejszych rodzin, które z kolei przenoszą zarazę do zdrowych uli.

Zgnilec amerykański nie zagraża ludziom bezpośrednio, natomiast może powodować trudności z zapylaniem roślin na terenach sadowniczych i ogrodniczych.

Red.