85. rocznica obrony Rzeszowa. IPN zaprasza w poniedziałek na obchody

KATEGORIA: HISTORIA / 7 września 2024

Fot. Karol Woliński

Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie zaprasza na uroczystość 85. rocznicy obrony Rzeszowa połączoną z odsłonięciem gabloty zawierającej ziemię z pól bitewnych 24. Pułku Ułanów. Obchody odbędą się w poniedziałek 9 września przy ul. Słowackiego 18 gdzie mieści się siedziba IPN.

Rozpoczęcie oficjalnych uroczystości o godz. 11:00.

Program:

• Powitanie zaproszonych gości

• Hymn RP

• Rys historyczny

• Przemówienia okolicznościowe

• Odsłonięcie gabloty

• Złożenie wieńców i wiązanek kwiatów

Po zakończeniu uroczystości IPN zaprasza na historyczny piknik edukacyjny trwający do godz. 14:00.

Obrona Rzeszowa w 1939 r.

We wrześniu 2022 r. na budynku IPN odsłonięto tablicę ku pamięci żołnierzy biorących udział w 1939 r. w walkach o miasto. Miała być ona upamiętnieniem obrony Rzeszowa i Łańcuta już w latach 60. zeszłego wieku, ale nie zezwoliły na to ówczesne władze. Zaniedbaną tablicę znaleziono w jednym z budynków IPN przy ul. Szopena (dawnej siedzibie ZBOWiD) i od razu zdecydowano się na jej odnowienie i powieszenie na siedzibie tej instytucji oraz uroczyste odsłonięcie przy okazji 83. rocznicy walk o Rzeszów.

8 września 1939 r. wojska niemieckie dotarły do Rzeszowa, którego bronił 24. Pułk Ułanów im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego będący częścią 10. Brygady Kawalerii, dowodzonej przez płk. Stanisława Maczka. 24. Pułk Ułanów dowodzony przez płk. Kazimierza Dworaka organizował obronę 3 szwadronami, obstawiał zachodnie i południowe krańce Rzeszowa. 8 września doszło do starć z Niemcami, najbardziej dramatyczny przebieg tych działań miał miejsce w rejonie Boguchwały, gdzie walczył 3. szwadron dowodzony przez por. Romualda Radziwiłowicza. Żołnierze 24. Pułku Ułanów toczyli bój o Rzeszów do późnej nocy i następnie otrzymali rozkaz wycofania się w kierunku Łańcuta, gdzie stacjonował 10. Pułk Strzelców Konnych. W walkach o Rzeszów i Łańcut ginie 8 żołnierzy. Ofiary to żołnierze 24. Pułku Ułanów oraz dwóch żołnierzy 1. Pułku Korpusu Obrony Pogranicza. Straty Niemców były zdecydowanie wyższe.

24. Pułk Ułanów im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego – oddział kawalerii Wojska Polskiego utworzony w 1920 r. podczas wojny polsko-sowieckiej, przy szwadronie zapasowym 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich jako 214. pułk ułanów Armii Ochotniczej. W okresie międzywojennym 24. Pułk Ułanów stacjonował w Kraśniku. W 1937 r. został zmotoryzowany i razem z 10. Pułkiem Strzelców Konnych wszedł w skład 10. Brygady Kawalerii dowodzonej przez płk. dypl. Stanisława Maczka. Pułk wziął udział w kampanii 1939 r., następnie został odtworzony we Francji, gdzie wchodził w skład 10. Brygady Kawalerii Pancernej. W latach 1940-1947 w Polskich Siłach Zbrojnych, początkowo jako pułk zmotoryzowany, od 1942 r. pułk pancerny. W latach 1944-1945 wziął udział w kampanii wojennej w północno-zachodniej Europie. W 1966 r. sztandar 24. Pułku Ułanów został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari za czyny niezwykłego męstwa dokonane podczas II wojny światowej.

Red.

Fot. IPN