Opolska wieża Piastów – nawet niewielki zabytek można uczynić atrakcją

KATEGORIA: PODRÓŻE / 3 lutego 2019

WIEŻA PIASTOWSKA W OPOLU. Fot. Wikimedia Commons

Ta wieża to jeden z najstarszych zabytków architektury obronnej w Polsce – zbudowano ją około roku 1300, gdy Opole było stolicą udzielnego księstwa jednego z Piastów. Był to okres rządów księcia Bolka I Opolskiego. Wieża stanęła by strzec nieistniejącego obecnie romańskiego Zamku Piastowskiego w Opolu – wybudowanego w 1217 r. na miejscu wczesnośredniowiecznego grodu plemienia Opolan. Ten najstarszy gród powstał około 990 r. jako jeden z ważnych ośrodków słowiańskich jednoczonych wtedy przez Mieszka I w jedno państwo. Wzniesiony następnie Zamek Piastowski był jednym z najstarszych średniowiecznych zamków murowanych na Śląsku.

Niestety, Zamek Piastowski został rozebrany tuż przed II wojną światową w latach 1928-1931 i nie możemy już go podziwiać. Dzięki ostrym sprzeciwom Związku Polaków w Niemczech oraz mniejszości polskiej w Opolu udało się powstrzymać jedynie rozbiórkę Wieży Piastowskiej. Obecnie stała się ona symbolem Opola, które 2 lata temu świętowało 800-lecie istnienia miasta.

Średniowieczne cylindryczne wieże obronne nie były zwykle zamieszkiwane podczas pokoju i stanowiły jedynie punkt ostatecznej obronny. Opolska wieża po wybudowaniu pełniła funkcję strażnicy na odrzańskiej wyspie. Służyła do obserwacji dalekiego przedpola, a następnie sygnalizacji o zbliżającym się niebezpieczeństwie. Na swoje czasy była budowlą ogromną (35 m wysokości) i nowoczesną, bo zbudowaną z cegły na zaprawie wapiennej. Sam fundament z kamienia polnego sięga na głębokość 6 m. Szerokość murów na dole budowli dochodzi do 3 m. Pierwotne wejście do wieży znajdowało się na wysokości 9 m, obecnie jest ono zamurowane. Wchodzenie odbywało się po drewnianym ganku połączonym z murami ówczesnego zamku. Najniższa ciemna izba wieży pełniła funkcję lochu, czyli więzienia. Oprócz tego mieściły się tu magazyny, kuchnia i wartownia. Mury wytrzymały i przetrwały kilka pożarów. Przez wieki zmieniał się jedynie kształt hełmu wieży. Z aktualnym graniastym hełmem wieża ma dzisiaj 42 m wysokości.

Fot. Waldemar Szumny

Po niedawnym gruntownym remoncie za kwotę niemal 4 mln zł Wieża Piastowska została ponownie otwarta dla zwiedzających. Podczas tych największych od niemal stu lat prac renowacyjnych chodziło nie tylko o remont, ale także o adaptację obiektu dla celów turystycznych. Zwiedzanie w grupach 10-osobowych odbywa się codziennie i trwa pół godziny. Obejmuje opowieść przewodnika oraz pokazy multimedialne na poszczególnych poziomach na temat historii Opola, Zamku Piastowskiego i Wieży Piastowskiej. Na zakończenie następuje wejście na wieżę i taras widokowy, skąd podziwiać można piękną panoramę miasta i okolic.

Obiekt na pierwszy rzut oka być może nie zapowiada wielkich rewelacji dla zwiedzających, jednak wewnątrz wszystko się zmienia – pomysłowa adaptacja czyni odwiedziny bardzo interesującymi. Warto poznać tego niemego świadka kolebki opolskiego osadnictwa, w którym wciąż można poczuć ducha Piastów. Stojąc na samej górze z zadumą spoglądałem na Ratusz, Katedrę, Amfiteatr i Opolską Wenecję – śliczny widok tworzony przez szereg kamieniczek odbijających swe oblicza w wodach płynącej rzeki.

Zdjęcie obrazujące artykuł: – Wikimedia Commons, autor: Jan Mehlich

Waldemar Szumny

Fot. Waldemar Szumny