Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu, to zabytkowy dworek z XVIII wieku, który został przebudowany końcem XVX w., park o powierzchni ponad 3 hektarów oraz Lamus*. Wszystkie te dobra nieco ponad 120 lat temu (konkretnie w roku 1903) zostały przekazane jako dar narodu polskiego wybitnej polskiej poetce, pisarce, tłumaczce, ale przede wszystkim jednej z najsłynniejszych Polek XIX w. Aktualnie Muzeum Konopnickiej jest Instytucją Kultury Samorządu Województwa Podkarpackiego. I dokładnie tydzień temu, w poniedziałek 22 stycznia podpisana została umowa pomiędzy przedstawicielami zarządu województwa, a dyrekcją tego muzeum. Umowa dotyczy realizacji dużego projektu zatytułowanego: „Restauracja i poprawa infrastruktury Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu”. Głównym celem projektu jest zwiększenie dostępu do dziedzictwa kulturowego regionu poprzez rozbudowę infrastruktury muzeum oraz uatrakcyjnienie jego oferty. W ramach tej inicjatywy zostaną wybudowane nowe obiekty oraz odrestaurowane te muzealne, modernizacji poddany zostanie park, wyeksponowana zabytkowa infrastruktura, unowocześniony zostanie także sposób prezentacji unikalnych zasobów historycznych oraz literackich. Projekt zakłada także zwiększenie ochrony zabytków, dzięki instalacjom najnowocześniejszych systemów bezpieczeństwa.

Dzięki tym wszystkim inwestycjom stworzone zostaną nowe możliwości rozwoju, które odpowiadać będą rosnącym oczekiwaniom osób odwiedzających tę historyczną perełkę Podkarpacia.

Tuż przed podpisaniem umowy...
Fot. Barbara Kędzierska

W uroczystym podpisaniu umowy na przekazanie środków finansowych, które miało miejsce w przestrzeniach Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu uczestniczyli: wicemarszałek województwa podkarpackiego – Piotr Pilch, dyrektor muzeum – Paweł Bukowski oraz przewodniczący sejmiku województwa podkarpackiego – Jerzy Borcz.

- Bez inwestowania w kulturę nie może być mowy o prawdziwym rozwoju, a pielęgnowanie dziedzictwa to dbałość o nasze narodowe korzenie - mówił Piotr Pilch, wicemarszałek województwa podkarpackiego, tuż przed podpisaniem umowy na wielomilionową inwestycję Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu.

Piotr Pilch podkreślił także, że Muzeum Konopnickiej nie jest jedynym obiektem, który otrzymuje spory zastrzyk finansowy od zarządu województwa podkarpackiego w bieżącym roku.

- Zaplanowaliśmy w naszym budżecie wiele milionów na ważne inwestycje dotyczące ratowania lub rewitalizacji historycznych miejsc naszego regionu oraz różnych działań w dziedzinie kultury. Poza Żarnowcem, mogę tu wymienić np. Julin, Łańcut, Rzeszów czy Przemyśl - podkreślał wicemarszałek.

Zadowolenia z podpisania umowy nie krył również dyrektor muzeum. A warto tu podkreślić, że przegotowania do tego faktu trwały przecież wiele lat. Tym bardziej był to szczególny moment dla dyrekcji i pracowników tej placówki, oddanych jej całym sercem.

- Bardzo cieszymy się z tego wsparcia, jednocześnie jesteśmy świadomi faktu, że cały nasz muzealny zespół czeka ciężka praca. Musimy znaleźć dobrego wykonawcę, a to nie będzie takie łatwe, bo projekt ma wiele elementów i dotyczy przecież cennego zabytku. Proszę mi wierzyć, że każdy element tej inwestycji jest przemyślany i mam go w głowie, bo czekałem na tę szansę kilka lat. Tyle niestety upłynęło czasu zanim udało nam się pokonać wszystkie procedury i przygotować wszelkie dokumentacje – mówił Paweł Bukowski, dyrektor Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu.

Korzystając z uroczystej chwili dyrektor tej placówki kulturalnej podziękował również marszałkom, zarządowi oraz sejmikowi województwa podkarpackiego, za możliwość otrzymania tak potrzebnych tej placówce środków finansowych, które dają jej szansę na rozwój.

Swoim komentarzem podczas uroczystej chwili podzielił się także Jerzy Borcz.

- Doskonale pamiętam początki funkcjonowania samorządu województwa w latach 1998-2002, czyli jego pierwszej kadencji. Byłem wtedy radnym z tego terenu. Wówczas muzeum podlegało pod powiat krośnieński i wiadomo było już wtedy, że powiat nie udźwignie obciążeń związanych z zachowaniem należytej klasy tego szczególnego zabytku. Ówcześni radni z tego terenu, wśród których byłem także ja i osobiście wspierałem zabiegi, by to piękne zabytkowe miejsce przejął samorząd województwa. Dziś z perspektywy czasu uważam, ze to była bardzo dobra decyzja - mówił przewodniczący sejmiku woj. podkarpackiego.

Całkowita wartość projektu to dokładnie koszt 17 654 190 zł. Inwestycja zostanie sfinansowana dzięki środkom unijnym przekazanym przez zarząd województwa z Funduszy Europejskich dla Podkarpacia na lata 2021-2027 oraz pieniądzom z budżetu województwa podkarpackiego. Ze środków unijnych - 12 200 050 zł, a z budżetu województwa - 5 454 140 zł.

Zakończenie realizacji tego projektu zaplanowano na 30 czerwca 2025 roku.

Fot. Barbara Kędzierska

Czas naważy na te inwestycje

Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu przy pomocy dostępnej infrastruktury prowadzi niezwykle aktywną działalność edukacyjno-kulturalną oraz naukowo-badawczą. Organizowane są tu konferencje i sympozja naukowe oraz prowadzone prace dokumentacyjne. Jednocześnie placówka ta od dawna mierzy się z ograniczeniami, które wynikają z niedostatecznej bazy dla prowadzenia swoich działań i realizacji ambitnych planów. Dla dalszego rozwoju tego ośrodka kultury niezbędne jest zatem stworzenie właściwych realiów do działania. Dzięki powstałej w ramach projektu infrastrukturze muzeum zwiększy swoje szanse kształtowania nowoczesnej oferty kulturalno-edukacyjnej odpowiadającej aktualnym potrzebom.

Należy podkreślić, że po zakończeniu wszystkich prac modernizacyjnych oraz budowlanych jakie obejmuje ten projekt, muzeum stanie się również w pełni dostępne dla osób z niepełnosprawnościami, m.in. poprzez w pełni dostosowany nowy obiekt posiadający windę osobową, toalety oraz szerokości drzwi dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych.

***

Poniżej można zapoznać się ze szczegółowym zakresem prac inwestycyjnych, jakie zostaną wykonane w ramach projektu „Restauracja i poprawa infrastruktury Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu”.

1. Renowacja i modernizacja zabytkowego parku:

- wykonanie nawierzchni w obrębie alei i parku przy obiektach muzealnych,

- remont stawu (oczyszczenie, pogłębienie, profilowanie i umocnienie linii brzegowej),

- montaż obiektów małej architektury: wykonanie stylowej kładki drewnianej oraz altany, instalacja 31 ławek i koszy; wykonanie ekspozycji dla dzieci pn. „Grota krasnoludków”,

- wykonanie instalacji oświetlenia, stylowych lamp przy alejkach oraz lamp iluminacyjnych,

- remont ogrodzenia wokół parku muzeum,

- wykonanie i montaż postaci krasnoludków i sierotki Marysi.

2. Odrestaurowanie zabytkowego drzewostanu parkowego.

3. Remont zabytkowego dworku oraz budynku Lamusa – przebudowa tarasu, by przywrócić mu wygląd z czasów pobytu tu Marii Konopnickiej, przebudowa wentylacji, modernizacja kotłowni.

4. Modernizacja instalacji systemu bezpieczeństwa na terenie obiektów muzealnych:

- instalacja wykrywania i sygnalizacji pożaru (SSP),

- instalacja sygnalizacji włamania i napadu (SSWiN) oraz instalacji monitoringu wizyjnego (CCTV).

5. Budowa i wyposażenie nowego obiektu wystawowo-administracyjnego wraz z parkingiem. Nowy budynek będzie miał zarówno pomieszczenia ekspozycyjne jak i miejsce na magazyny zbiorów, salę konferencyjno-widowiskową, pracownie działów merytorycznych, pomieszczenia biurowo-administracyjne, część z pokojami gościnnymi i salę konsumpcyjną oraz punkt informacyjny i pomieszczenia gospodarcze.

Zakup wyposażenia do nowego budynku będzie obejmował m.in. sprzęt do ochrony i prezentacji zbiorów oraz do prowadzenia działalności edukacyjno-kulturalnej.

Lamus* (niem. Lehmhaus) – dawny budynek gospodarczy, drewniany lub murowany, jedno- lub dwukondygnacyjny (z jedną izbą na każdej kondygnacji), czasami z podcieniem lub gankami, często o ozdobnych formach architektonicznych.

Tekst i zdjęcia: Barbara Kędzierska