Obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa
Wołyńskiego – 11 lipca

KATEGORIA: HISTORIA / 9 lipca 2025

Fot. Materiały organizatorów

W piątek 11 lipca w regionie odbędą się obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP.

O godz. 18:00 w kościele Św. Krzyża w Rzeszowie (u. 3 Maja) odbędzie się Msza Święta w intencji ofiar Rzezi Wołyńskiej.

Poseł na Sejm RP Ewa Leniart, starosta rzeszowski Krzysztof Jarosz, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie zapraszają wszystkich do wspólnej modlitwy i uczczenia pamięci Polaków z Wołynia, zamordowanych w wyniku ludobójstwa.

Program uroczystości:

18:00 — Msza Święta w intencji ofiar

19:00 — przemówienia i złożenie wieńców

Obchody w Lubaczowie

Z kolei Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie zaprasza do udziału w obchodach Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej, które zostały zaplanowane w Lubaczowie i na terenie powiatu lubaczowskiego 11 lipca 2025 r. organizowanych m.in. przez Muzeum Kresów w Lubaczowie.

Poszczególne wydarzenia w ramach programu zostały przygotowane przez Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Oddział w Lubaczowie, Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego w Warszawie, Hufiec Związku Harcerstwa Polskiego w Lubaczowie, Jednostkę Strzelecka 2033 im. gen. Józefa Kustronia w Lubaczowie, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie, Parafię pw. św. Stanisława BM w Lubaczowie, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej oraz Miejską Bibliotekę Publiczną im. Władysława Broniewskiego w Lubaczowie.

Obchody towarzyszą Festiwalowi Dziedzictwa Kresów, którego organizatorami są Gmina Lubaczów i Województwo Podkarpackie. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest wolny.

11 lipca (piątek) 2025 r. godz. 9:30, Rynek miejski w Lubaczowie - okolicznościowy apel

Program:

• przejście pod Konkatedrę bł. Jakuba Strzemię w Lubaczowie

• złożenie kwiatów pod tablicą, która upamiętnia ofiary zamordowane z rąk OUN-UPA

• kolejno delegacje wyruszają na cmentarze i miejsca pamięci (ok. 30 lokalizacji)

Celem Akcji „11 lipca - Zapal znicz pamięci”, koordynowanej przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie i realizowanej od kilku lat wspólnie z Jednostką Strzelecką 2033 im. gen. Józefa Kustronia w Lubaczowie i Hufcem Związku Harcerstwa Polskiego w Lubaczowie, jest upamiętnienie pomordowanych przez OUN-UPA na terenie ziemi lubaczowskiej poprzez zapalenie na ich grobach symbolicznego „znicza pamięci”.

Trasa IPN Rzeszów kształtuje się następująco: Lubaczów-Cieszanów-Łówcza-Lipsko-Narol-Płazów-Zapałów.

Oddziałowe Archiwum IPN w Rzeszowie przygotowało materiały, które w tym czasie zostaną przekazane uczestnikom obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa w ramach promocji programu straty.pl

• godz. 18:00 - Konkatedra pw. bł. Jakuba Strzemię w Lubaczowie Msza św. upamiętniająca ofiary ukraińskich nacjonalistów z OUN-UPA oraz złożenie kwiatów pod tablicą pamięci Kresowian

• godz. 19:30 - Zbieg ulic T. Kościuszki i H. Sienkiewicza w Lubaczowie Marsz milczenia pod Pomnik Niepodległości w Lubaczowie

• godz. 20:00 - Muzeum Kresów w Lubaczowie

Spotkanie z dr. hab. Damianem K. Markowskim (Instytut Strat Wojennych, Instytut Pileckiego) wokół publikacji „W cieniu Wołynia. Antypolska akcja OUN i UPA w Galicji Wschodniej 1943–1945” (Wydawnictwo Literackie 2023), prowadzenie: dr Piotr Olechowski (Instytut Strat Wojennych, Uniwersytet Śląski).

- Chociaż rzeź wołyńska z 1943 roku należy obecnie do najbardziej nagłośnionych w Polsce wydarzeń historycznych, nie wszyscy zdają sobie sprawę, że nie była to jedyna masowa zbrodnia ukraińskich nacjonalistów na ludności polskiej w okresie II wojny światowej. Ludobójstwo dokonane w latach 1943–1945 na obszarze Galicji Wschodniej pochłonęło prawdopodobnie około 30 tysięcy istnień ludzkich i było nie mniej brutalne od ludobójstwa wołyńskiego. Książka Damiana Markowskiego, znakomitego historyka, znawcy dziejów Europy Wschodniej, byłego członka Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, jest pierwszą publikacją poświęconą wyłącznie tym zapomnianym wydarzeniom. Praca zawiera najdokładniejsze jak dotąd ustalenia, powstałe w oparciu o polskie, ukraińskie, niemieckie i sowieckie źródła, niekiedy zupełnie wcześniej nieznane - informuje IPN.

- W jakim stopniu wydarzenia w Galicji Wschodniej przypominały te z Wołynia? Jak przebiegała czystka i co oznaczała dla polskich mieszkańców regionu? Jak wyglądały próby oddolnej samoobrony, a jak reakcja zorganizowanego polskiego podziemia? W jaki sposób ustosunkowali się do niej niemieccy, a następnie sowieccy okupanci? I wreszcie – na czym polega polsko-ukraiński konflikt pamięci historycznej? Przelana podczas tamtych wydarzeń krew na dziesiątki lat podzieliła dwie bliskie sobie społeczności żyjące na wspólnej ziemi. Podczas pracy autorowi przyświecał ważny cel: ponownie zbliżyć Ukraińców i Polaków. Książka „W cieniu Wołynia” napisana jest z szacunkiem dla ofiar poległych po obu stronach, ale przede wszystkim z pokorą i respektem wobec źródeł. Podejmuje temat bolesny, przy całej świadomości tego, że dopiero rzetelne mówienie o historycznej prawdzie, a nie przemilczanie faktów, zbuduje wolne od resentymentów relacje polsko-ukraińskie - wyjaśnia IPN.

Red.

Fot. IPN Oddział w Rzeszowie