Odznaczenia państwowe dla działaczy opozycji niepodległościowej

KATEGORIA: PODKARPACIE / 11 września 2025

Fot. Katarzyna Gajda-Bator/IPN Oddział Rzeszów

W Rzeszowie odbyła się uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych przyznanych przez prezydenta RP działaczom opozycji niepodległościowej z lat 1956 -1989. W czwartek 11 września zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma dokonał aktu dekoracji dwóch działaczy Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz uhonorował Krzyżem Wolności i Solidarności dwudziestu trzech działaczy opozycji antykomunistycznej z regionu.

Uroczystość rozpoczęła się odśpiewaniem hymnu państwowego, gości powitał dr hab. Dariusz Iwaneczko, dyrektor IPN Oddział w Rzeszowie. Na uroczystości był obecny wicemarszałek województwa podkarpackiego dr Karol Ożóg, Bogumiła Stec-Świderska, zastępca przewodniczącego Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność” w Rzeszowie, Marek Jurczak, zastępca przewodniczącego Zarządu Regionu Podkarpacie NSZZ „Solidarność” w Krośnie, członkowie Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej do Spraw Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych w Rzeszowie: Andrzej Barwiński, Jan Kot, Adam Śnieżek, Janusz Trybus. Byli także przedstawiciele Stowarzyszenia Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym Województwa Podkarpackiego: Elżbieta Markowicz, Wanda Minicka-Wojturska i Stanisława Starzak. Krośnieńskie Stowarzyszenie Działaczy Opozycji Antykomunistycznej i Osób Represjonowanych reprezentował przewodniczący Jerzy Nowak, który zabrał głos. W imieniu osób odznaczonych podziękowania złożył Czesłąw Nowak.

Gośćmi honorowymi były osoby odznaczone – działacze opozycji niepodległościowej i opozycji antykomunistycznej wraz z rodzinami.

- Instytut Pamięci Narodowej jest tą instytucją, która w państwie polskim odpowiada za pamięć narodową. Za to, aby przypominać o polskich bohaterach, aby przypominać tych, którzy zginęli za naszą ojczyznę. Czynimy to na różne sposoby, ale nie bylibyśmy w stanie dotrzeć do wielu osób oraz nie bylibyśmy w stanie zrealizować swojego programu, gdybyśmy nie mieli sprzymierzeńców. Takimi sprzymierzeńcami jesteście Wy – dzisiaj odznaczeni – zwrócił się do zebranych dr Mateusz Szpytma, wiceprezes Instytut Pamięci Narodowej.

W swoim wystąpieniu wicemarszałek Karol Ożóg podkreślił znaczenie dziedzictwa osób uhonorowanych tymi wyjątkowymi odznaczeniami.

- Dziś oddajemy hołd bohaterom codziennej odwagi – tym, którzy nie godzili się na kłamstwo i niesprawiedliwość, lecz z determinacją stawali w obronie prawdy i godności człowieka. Ich postawa i poświęcenie są fundamentem wolnej Polski, w której mamy szczęście żyć. Jako Samorząd Województwa Podkarpackiego czujemy zobowiązanie, aby pamięć o tych ludziach trwała – w naszych domach, szkołach, w przestrzeni publicznej. To nasz moralny obowiązek wobec przeszłości, ale także inspiracja i drogowskaz dla przyszłych pokoleń – powiedział wicemarszałek.

Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski

1. Stanisław August Karnaś

2. Czesław Władysław Nowak

Odznaczeni Krzyżem Wolności i Solidarności:

1. Jan Stanisław Dawidowski

2. Zbigniew Dyjak

3. Ewa Maria Ekiert

4. Jan Ekiert

5. Stanisław August Karnaś

6. Mirosław Piotr Kocik

7. Jan Kopka

8. Józef Kuduk

9. Tadeusz Kuras

10. Jerzy Ryszard Lorenc

11. Leokadia Barbara Mielec

12. Andrzej Antoni Nowak

13. Czesław Władysław Nowak

14. Jerzy Nowak

15. Marek Andrzej Piechaczek

16. Halina Ewa Rogozińska

17. Krzysztof Janusz Szczurko

18. Stanisław Jan Szydło

19. Zbigniew Witusik

pośmiertnie

20. Kazimierz Maczurad – odznaczenie odbrał brat Andrzej Maczurad

21. Franciszek Marian Mazur – odznaczenie odebrała siostra Aleksandra Radłowska

22. Jan Mizera – odznaczenie odebrała córka Dorota Fronc

23. Grzegorz Wojciech Wojturski – odznaczenie odebrał syn Krzysztof Wojturski

***

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski jest przyznawany na podstawie art. 138 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o orderach i odznaczeniach (obecnie ustawa z 16 grudnia 2022 r.) przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, za wybitne zasługi dla Państwa i społeczeństwa.

Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez parlament Rzeczypospolitej Polskiej 5 sierpnia 2010 r., równocześnie z aktem restytucji Krzyża Niepodległości, do którego chlubnych tradycji nawiązuje. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 r. przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Krzyże Wolności i Solidarności nadawane są działaczom opozycji antykomunistycznej z lat 1956-1989.

Red.

Zdjęcia: Katarzyna Gajda-Bator/IPN Oddział Rzeszów