Tak w piątek uczczono 43. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce

KATEGORIA: RZESZÓW / 13 grudnia 2024

Fot. Paweł Podgórski/UMWP

W piątek 13 grudnia w Rzeszowie uczczono 43. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego. Rocznicowe uroczystości odbywały się z inicjatywy Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność” oraz IPN Oddziału w Rzeszowie.

Obchody w Rzeszowie

Rzeszowskie obchody 13 grudnia rozpoczęły się o godz. 11:00 złożeniem kwiatów pod tablicą Znanym i Nieznanym Ludziom Solidarności w dowód dumy i pamięci przy siedzibie Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” (ul. Adama Matuszczaka 14). Natomiast o godz. 12:00 w kościele farnym w Rzeszowie została odprawiona Msza św. w intencji Ojczyzny, ofiar stanu wojennego i represjonowanych. Mszy św. przewodniczył bp. Jan Wątroba, ordynariusz diecezji rzeszowskiej, homilie wygłosił ks. Lucjan Szumierz proboszcz kolbuszowskiej Fary. Tuż po Mszy św. (o godz. 13.00) złożono wieńce i kwiaty pod Krzyżem Misyjnym oraz zapalono znicze. W rocznicowych uroczystościach uczestniczyli m.in. poseł do Parlamentu Europejskiego Bogdan Rzońca, parlamentarzyści Ewa Leniart i Marcin Warchoł, wicemarszałek woj. podkarpackiego Karol Ożóg oraz inni samorządowcy, działacze NSZZ „Solidarność” Regionu Rzeszowskiego wraz z przewodniczącym Romanem Jakimem, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie reprezentował Dariusz Byszuk, naczelnik Oddziałowego Archiwum i Igor Witowicz. Wśród gości wydarzenia obecne były oczywiście osoby represjonowane w stanie wojennym, przedstawiciele jednostek oświatowych wraz z młodzieżą z pocztami sztandarowymi z podkarpackich szkół, zaproszeni goście, oraz mieszkańcy Rzeszowa i okolic.

W związku z przypadającą w tym roku 43. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego Instytut Pamięci Narodowej zaprosił także do przyłączenia się do kampanii społecznej „Ofiarom stanu wojennego. Zapal Światło Wolności”.

Takie światło zapłonęło 13 grudnia o godzinie 19:30 przy Krzyżu Papieskim na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Tegoroczna akcja została objęta Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.

Uroczystości nawiązują do gestu solidarności, jaki wobec Polaków żyjących w stanie wojennym w Wigilię Bożego Narodzenia 1981 r. wykonały rzesze mieszkańców wolnego świata.

Do postawienia w oknach symbolicznych świateł wezwali wówczas prezydent USA Ronald Reagan oraz papież Jan Paweł II. W bożonarodzeniowym orędziu prezydent USA powiedział: „Niech płomień milionów świec w amerykańskich domach będzie świadectwem, że światła wolności nie uda się zgasić”. Tamtej zimy świece zapłonęły w oknie Białego Domu i w Pałacu Apostolskim w Watykanie. Polacy w kraju w podobny sposób wyrażali swój sprzeciw wobec brutalnej polityki komunistycznych władz.

Poniżej prezentujemy Wam fotorelację z rzeszowskich obchodów 43. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego w Polsce m- autorstwa Pawła Podgórskiego/UMWP.

Fot. Instytut Pamięci Narodowej oddział w Rzeszowie

***

W niedzielę, 13 grudnia 1981 roku, gen. Wojciech Jaruzelski w telewizyjnych wystąpieniu poinformował o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) i wprowadzeniu, na mocy dekretu Rady Państwa, stanu wojennego na terenie całego kraju.

Władze wydały szereg rozporządzeń i zarządzeń ograniczających na czas jego trwania prawa i wolności obywatelskie. Siłowo zdławiono niezależny ruch społeczny, który powstał w sierpniu 1980 r., a następnie pod postacią Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” przyciągał coraz szersze kręgi społeczeństwa oczekujące zmian w sposobie sprawowania władzy oraz w stosunku rządzących do obywateli. W trakcie trwania stanu wojennego osoby związane z opozycją mogły zostać internowane na podstawie decyzji komendantów wojewódzkich Milicji Obywatelskiej. Internowano ok. 10 tys. osób. Zakazano zwoływania i odbywania zgromadzeń, pochodów i manifestacji, a także imprez artystycznych, rozrywkowych i sportowych bez zezwolenia władz. Zawieszono prawo pracowników do strajków i akcji protestacyjnych. Zaostrzono cenzurę, zakazując rozpowszechniania wydawnictw, publikacji i informacji, publicznego wykonywania utworów artystycznych oraz użytkowania urządzeń poligraficznych bez zgody władz.

Liczbę wszystkich ofiar śmiertelnych stanu wojennego szacuje się na ok. 50 osób, jednak jego koszty społeczne miały szerszy zasięg. Zaliczyć do nich należy różnego rodzaju represje, jak zwolnienia z pracy, często z połączone z zakazem wykonywania zawodu, zmuszanie do opuszczenia kraju. Pogłębił się kryzys gospodarczy, przejawiający się m.in. trudnościami z zaopatrzeniem w artykuły codziennego użytku. Stan wojenny zawieszono z końcem 1982 r., a formalnie zniesiony został 22 lipca 1983 roku.

Red.