Debata o odpadach. Kres śmieciowej beztroski. Co czeka mieszkańców?

KATEGORIA: MIESZKAŃCY / 10 grudnia 2019

Uczestnicy debaty w sali plenarnej Urzędu Marszałkowskiego.
Fot. P. Bialic

Było dość burzliwie i gorąco jak na oficjalne spotkanie w jednym z najważniejszych urzędów naszego województwa. Samorządowcy kontra politycy... firmy komunalne kontra spalarnie śmieci... mieszkańcy kontra rosnące wyzwania rynku odpadów...

Tak najogólniej można podsumować debatę zatytułowaną „Gospodarka odpadami – wyzwania stojące przed samorządami podkarpackimi” zorganizowaną w poniedziałek 9 grudnia w Urzędzie Marszałkowskim w Rzeszowie przez Podkarpackie Stowarzyszenie Samorządów Terytorialnych. TUTAJ na naszej stronie Facebook można obejrzeć relację na żywo z tego spotkania.

W dyskusji wzięli udział m.in. przedstawiciele miasta Rzeszowa, eksperci ochrony środowiska, przedstawiciele firm oczyszczających z podkarpackich gmin, a także Grzegorz Gilewicz dyrektor PGE Energia Ciepła, spółki zarządzającej rzeszowską spalarnią śmieci oraz gospodarz miejsca – marszałek Władysław Ortyl. Dyskusję prowadził Andrzej Kulig, dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego.

Prawie 3-godzinna dyskusja nie przyniosła ostatecznych rozstrzygnięć co do przyszłości kosztów zagospodarowania odpadów w Rzeszowie i na Podkarpaciu. Samorządowcy, przedsiębiorcy i eksperci przedstawili swoje punkty widzenia. Spotkanie uświadomiło jednak wiele ważnych okoliczności, które ostatecznie dotyczą nas – mieszkańców.

Tych kilka bezdyskusyjnych wniosków można ująć w kilku punktach.

1. Dotychczasowa gospodarka odpadami w kraju polegająca na składowaniu śmieci na wysypiskach bądź w lasach to już przeszłość. Było to tanie rozwiązanie ale niszczyło środowisko oraz nasze zdrowie i trzeba było z tym skończyć.

2. W Polsce w gospodarstwach domowych z roku na rok wzrasta produkcja odpadów bytowych o kilkanaście procent, a odpadów wielkogabarytowych nawet o kilkaset procent.

3. Polska nie wykształciła do tej pory dojrzałej gospodarki odpadami, jak choćby przywoływana w dyskusji Irlandia i teraz należy szybko nadrobić zaległości, a to wymaga inwestycji i środków.

4. Nawet jeśli część z tych środków weźmie na siebie Państwo, to opłaty od mieszkańców za wywóz śmieci i tak muszą wzrosnąć.

5. Podstawą gospodarki odpadami powinno być ich przetwarzanie i wykorzystywanie wtórne materiałów. Niestety, nie tylko w Polsce, ale także w niektórych innych krajach Europy proces ten jest w powijakach, a surowce w minimalnym stopniu pozyskiwane są z odpadów. Tzw. obieg zamknięty surowców to wciąż ideał, do którego spełnienia jest bardzo daleko. Bez obciążenia producentów kosztami za utylizację produktów (np. opakowań) recykling nie ma podstaw ekonomicznych.

6. Spalanie frakcji palnej odpadów i pozyskiwanie z niej energii w lokalnych spalarniach z instalacjami ITPOE jest konieczne i pożyteczne, ale jest to tylko jeden z segmentów gospodarki odpadami. Nie da się i nie powinno spalać wszystkich odpadów. Koszt spalenia odpadów powinien być tylko niewielką częścią kosztów gospodarki odpadami.

7. W Polsce jest tylko kilka regionalnych spalarni odpadów z instalacjami ITPOE, podczas gdy we Francji i Niemczech jest po kilkadziesiąt takich spalarni. Inwestycje w te technologie są u nas zapóźnione i wymagają dalszych nakładów. Mała obecnie liczba spalarni przy jednoczesnym zakazie składowania śmieci na wysypiskach powoduje kłopoty z przyjęciem wszystkich śmieci w spalarniach, co ma miejsce choćby w Rzeszowie.

8. Te samorządy (jak Kraków), które w ostatnich latach zainwestowały we własne spalarnie, mają pewne możliwości kontroli dostawy odpadów i kosztów ich spalania. Te samorządy (jak Rzeszów), które pozostawiły te inwestycje firmom komercyjnym (PGE), musza teraz borykać się z konkurencyjnymi cenami innych dostawców śmieci.

Debata nie odpowiedziała definitywnie na podstawowe pytanie ważne dla mieszkańców: jakie konkretnie zmiany w gospodarce odpadami należy poczynić, zarówno na poziomie państwowym, jak i na poziomie samorządów, aby wzrost opłat od mieszkańców był dla nich jak najmniej uciążliwy? Można powiedzieć, że dyskusję rozpoczęto, a mieszkańcy oczekują jak najszybszych efektów.

Przytaczając głos jednego z ekspertów można zasugerować, że najmniej owocne są teraz kłótnie i wzajemne oskarżenia między samorządami, a firmami zajmującymi się utylizacją śmieci, między władzami miast, a rządem. Sytuacja jest tak wymagająca, że należałoby raczej oczekiwać konstruktywnych ustaleń i działań po wszystkich stronach.

Prezentujemy Państwu ciekawe uwagi uczestnika debaty, eksperta prawa ochrony środowiska dra Leszka Karskiego z Uniwersytetu Kard. Stefana Wyszyńskiego w Warszawie na temat koniecznych zmian w świadomości mieszkańców i samorządowców o gospodarce odpadami.

Red.

Fot. Paweł Bialic

Fot. Paweł Bialic

Fot. Paweł Bialic

Fot. Paweł Bialic

Fot. Paweł Bialic

Fot. Paweł Bialic

Fot. Paweł Bialic

Fot. Paweł Bialic

Fot. Paweł Bialic

  

Redaktor naczelny: Barbara Kędzierska
Wydawca
"Siedem - Barbara Kędzierska"
PORTAL INFORMACJI I OPINII
redakcja@czytajrzeszow.pl
35-026 Rzeszów, ul. Reformacka 4