W sobotę szkolenie „ABC działań społecznych”. Rozmowa z Anną Dąbrowską

KATEGORIA: MIESZKAŃCY / 14 września 2018

Anna Dąbrowska prowadzi szkolenie
Fot. Archiwum

W sobotę, 15 września w Rzeszowie odbędzie się bezpłatne szkolenie „ABC działań społecznych” w ramach akcji „Masz Głos”. Poprowadzi je Anna Dąbrowska, aktywistka na rzecz praw człowieka i animatorka społeczna. Spotkanie odbędzie się w Fundacji Centrum Poradnictwa Prawnego „Prawnikon” przy ul. Warszawskiej 5/7, w godzinach 10.00-15.00. Aby wziąć w nim udział, należy zarejestrować się za pomocą strony www.maszglos.pl/szkolenia-wojewodzkie.

Anna Dąbrowska
Fot. Archiwum

Rozmowa z Anną Dąbrowską *

Wiele osób przeprowadza się do Warszawy, a Ty wybrałaś odwrotny kierunek. Co skłoniło Cię by przeprowadzić się z Warszawy do Lublina i działać właśnie tutaj – na Lubelszczyźnie i Podkarpaciu?

Nie przyjechałam, żeby działać, ale studiować, wyrwać się z domu i zacząć życie na własny rachunek. Na czwartym roku studiów poszłam na spotkanie organizacyjne i tak zaczęła się moja przygoda ze Stowarzyszeniem Homo Faber. Zostałam. To wyzwania mobilizują mnie do aktywności, a takim wyzwaniem stał się dla mnie Lublin, a potem inne miejscowości w regionie. Lubię tu pracować.

Od jak dawna zajmujesz się działalnością społeczną? Dlaczego postanowiłaś się w to zaangażować?

Mój kolega ze Stowarzyszenia twierdzi, że zaangażowanie społeczne zaczyna się od wielkich emocji, zwykle negatywnych. Ta złość, dobrze skonsumowana staje się motorem wielu działań, nie tylko moich. Od lat obserwuję ludzi mierzących się z rzeczywistością. Zaczynali jak ja - od wielkich emocji, które popchnęły ich do działania. Do chęci zmiany skrzeczącej rzeczywistości.

Stowarzyszenie Homo Faber, którego jesteś prezeską, to właściwie temat – rzeka, jednak powiedz tak pokrótce czym się zajmujecie?

Prawami Człowieka. To dla nas podstawa — idea, że w relacji Ty-państwo masz pakiet praw i wolności. Praktyka przestrzegania tych zobowiązań bywa różna, dlatego powstało stowarzyszenie - aby wspierać tych, którzy z różnych przyczyn są tych praw pozbawiani, albo się je im bezpodstawnie ogranicza. Dlatego prowadzimy Punkt Wsparcia Antydyskryminacyjnego, miejsce, gdzie każdy może przyjść ze swoją sprawą i dostać rzetelną, bezpłatną poradę prawną z zakresu prawa antydyskryminacyjnego. Dlatego od ponad 10 lat wspieramy migrantów i migrantki przyjeżdżających do Lublina i towarzyszymy im w pierwszych krokach w mieście. Dlatego prowadzimy szkolenia i warsztaty dla pracowników służb publicznych i administracji z praw człowieka. I kilka razy do roku organizujemy festiwale filmowe. Szukamy pomysłów na poprawę jakości naszego lokalnego otoczenia. Interesują nas zmiany systemowe - takie, które po nas zostaną i będą służyły także wtedy, gdy Homo Faber przestanie istnieć.

Ciekawy jest wątek współpracy z ukraińską mniejszością narodową w Przemyślu, którą zajęliście się w ostatnich latach. Opowiedz więcej o tym.

W 2016 roku, jesienią na Kongresie Inicjatyw Europy Wschodniej, który co roku odbywa się w Lublinie, spotkałam prezesa Związku Ukraińców w Polsce, Piotra Tymę. Występowaliśmy razem w panelu poświęconym wzrostowi ksenofobii w Polsce. To wtedy usłyszałam o napaści na greckokatolicką procesję — w czerwcu 2016 roku kilkunastu napastników zablokowało przejście procesji, zelżyło uczestników, jednemu zdarto ukraińską tradycyjną wyszywaną koszulę. Bardziej wstrząsnęło mną to, że nic o tym nie wiem, niż to, że się to w ogóle stało. Zaproponowałam pomoc - że chętnie do Przemyśla pojadę i spotkam się z ukraińską mniejszością. Pojechałam. Na miejscu okazało się, że procesja to nie jedyny akt nienawiści, z którym mierzy się mniejszość, są jeszcze zdewastowane cmentarze ukraińskie, groźby, niszczenie mienia… I ogłuszająca samotność. Prawa mniejszości narodowych i etnicznych są jednymi z kluczowych dla systemu ochrony praw człowieka. To byłą robota dla mnie! Zaczęliśmy razem pracować. Zaraz minie dwa lata, kiedy po raz pierwszy weszłam do Ukraińskiego Domu. Wiele przez ten czas wspólnie udało się nam zrobić. Pojawili się nowi ludzie, także z polskiej społeczności, w planach są kolejne działania… Jest moc. Wiele sobie wzajemnie daliśmy — i ta wymiana, uczenie się siebie i od siebie jest moją nagrodą za ciężką pracę.

Jesteś członkinią Grupy Wsparcia Integracji, która działa przy Kancelarii Prezydenta Miasta Lublin. Na czym polega jej działalność?

Grupa powstała w 2012 roku, aby uwspólnić myślenie o integracji imigrantów w Lublinie, aby efektem połączonych sił było adekwatne do potrzeb reagowanie na zmiany społeczne. Grupa skupia ludzi — zarówno z administracji, jak i organizacji pozarządowych, którzy z racji swojej pracy, wiedzy, kompetencji oraz zajmowanego stanowiska mają wpływ na życie imigrantów w Lublinie. Celem pozostaje budowa otwartego, przyjaznego miasta dla wszystkich, budowanie spójności społecznej. Grupa jest też po to, aby było nam łatwiej okiełznać przyszłość. Od dawna było wiadomo, że skala migracji do Polski będzie rosła i tylko głupiec stałby z założonymi rękami i czekał.

Innym ciekawym przykładem Waszej działalności jest walka z handlem ludźmi i współpraca z Fundacją La Strada.

Kilka lat temu Fundacja La Strada zaprosiła nas do współpracy — staliśmy się jedną z organizacji wchodzących w skład Ogólnopolskiej Sieci NGO przeciwko Handlowi Ludźmi. W praktyce La Strada zleca nam działania. Ostatnio była to opieka nad osobami pokrzywdzonymi, które zeznawały przed sądem w Lublinie. W planach mamy działania związane z edukacją migrantów — jak działa polski rynek pracy. Z rozmów z naszymi klientami cudzoziemskimi wynika, że skala wyzysku imigrantów na polskim rynku pracy jest ogromna. Cudzoziemscy pracownicy pracują poniżej minimalnego wynagrodzenia, bez wolnych dni, ponad 10 godzin dziennie, często w skrajnie trudnych warunkach, bez ubezpieczenia, niektórym odmawia się leczenia, nie wypłaca pensji… Znamy przypadki zabierania paszportów i zamykania pracowników. Niewolnictwo to problem, z którym mierzymy się tu, w Polsce.

Na czym polega akcja „Masz Głos”? Jakie daje wsparcie?

To dawanie ludziom mocy! A w praktyce — wspieranie lokalnych aktywistów, działaczy, animatorów, słowem ludzi działających na rzecz swojej wsi, gminy, miasta… Uczestnikami i uczestniczkami akcji mogą być organizacje pozarządowe, grupy nieformalne, a także instytucje publiczne, w tym szkoły i biblioteki, stowarzyszenia, fundacje, grupy sąsiedzkie, młodzieżowe rady gmin i rady seniorów, sołectwa, rady osiedli, lokalne gazety i portale informacyjne. A my wspieramy takie ich działania, które mają służyć mieszkańcom i co ważne — być efektem współpracy z władzą. Pomagamy na każdym etapie realizacji działania. Nasze wsparcie to warsztaty, szkolenia (w tym jedno ogólnopolskie), eksperci i webinaria oraz drobna dotacja. Uważamy, że samorząd to nie tylko wybrani przedstawiciele ale wszyscy, dlatego najlepsze inicjatywy mają szansę dostać za swoją pracę nagrodę Super Samorząd przyznawaną co roku w czerwcu w Warszawie. Nabór do Akcji trwa do 23 września. Rejestrować się można na stronie www.maszglos.pl

Opowiedz o jakichś przykładach działań społecznych – np. stowarzyszeń, osób, którym udało się pomóc.

Wspaniałym przykładem z Podkarpacia jest Patricia Mitro z Fundacji Centrum Poradnictwa Prawnego „Prawnikon”, laureatka zeszłorocznej nagrody Super Samorząd przyznanej za stworzenie Podkarpackiej Rady Programowej Kobiet, a także „za konsekwentną, szeroką i systematyczną działalność na rzecz poprawy sytuacji kobiet w regionie”.

Czego będzie można dowiedzieć się na szkoleniu, które w sobotę poprowadzisz w siedzibie Fundacji Prawnikon?

Jak planować i realizować działania społeczne, jak zapraszać ludzi do swoich działań, zachęcać do aktywności i nie poddawać się po pierwszym niepowodzeniu. Na spotkaniu pokażemy, w jaki sposób chęć zmiany swojego otoczenia możesz przekuć w skuteczne działania: w swojej wsi, gminie lub swoim mieście. Wspólnie zastanowimy się, dlaczego niekiedy wokół ważnych tematów organizuje się niewiele osób i w jaki sposób możemy to zmienić. A poza tym, w związku ze zbliżającymi się wyborami samorządowymi zachęcamy do podjęcia działań profrekwencyjnych — zachęcających ludzi do głosowania, w tym do organizowania debat z kandydatami, obserwowania wyborów…

Takie spotkanie odbędzie się także w Przemyślu?

Tak, 18 września w Ukraińskim Domu przy ulicy Kościuszki 5. Zaczynamy o 15.00.

rozmawiał Michał Okrzeszowski

* Anna Dąbrowska - aktywistka na rzecz praw człowieka, animatorka społeczna, prezeska lubelskiego Stowarzyszenia Homo Faber, koordynatorka lokalna Akcji Masz Głos; na Wydziale Politologii UMCS pisze doktorat o ukraińskiej migracji po '89 roku.