Znany polityk nie chce burzenia sławnego pomnika. Ma propozycję…

KATEGORIA: POLITYKA / 1 sierpnia 2018

Wojciech Buczak uważa, że pomnika Czynu Rewolucyjnego można nie burzyć, ale po zdjęciu obecnych rzeźb nadać mu nowe znaczenie
Fot. Karol Woliński

Dzień 1 sierpnia, 74. rocznica Powstania Warszawskiego, to szczególny dzień nie tylko dla warszawiaków, ale również dla całej Polski. Z tego powodu kandydat PiS na prezydenta Rzeszowa poseł Wojciech Buczak złożył hołd powstańcom przy pomniku Armii Krajowej, a następnie odniósł się do obecnie prowadzonej polityki historycznej w stolicy Podkarpacia.

- Rzeszów zajmuje czołowe miejsca w rankingach innowacji i bardzo dobrze, natomiast gdyby zrobić ranking tego jak wygląda w Rzeszowie pamięć historyczna, jakie są w Rzeszowie pomniki komu się oddaje cześć to Rzeszów byłby na szarym końcu. Oczywiście mamy pomniki takie jak ten (pomnik AK) wybudowany z inicjatywy oddolnej środowiska żołnierzy AK czy choćby Pomnik Żołnierzy Wyklętych, jednak niestety w Rzeszowie wciąż stoi pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej czy pomnik Czynu Rewolucyjnego. Myślę, że pora szczególnie w tym roku – roku stulecia odzyskania niepodległości miasto Rzeszów posprzątać i spowodować żeby Rzeszów był słynny w inny sposób - stwierdził poseł Buczak.

Poseł Wojciech Buczak w 74. rocznicę Powstania Warszawskiego złożył kwiaty pod pomnikiem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu Rzeszów
Fot. Karol Woliński

Kwestią która budzi ogromne emocje wśród mieszkańców Rzeszowa jest wyburzenie pomnika Czynu Rewolucyjnego w związku z ustawą dekomunizacyjną uchwaloną w 2017 roku przez Sejm RP. Według ustawy wszystkie obiekty, które czczą system komunistyczny powinny zostać zlikwidowane.

- Bryła pomnika, sam pomnik wpisał się do historię miasta Rzeszowa też dzięki temu, że funkcjonuje on jako symbol Rzeszowa. Myślę, że można doprowadzić do sytuacji, w której na pomniku nie znajdują się żadne symbole komunistyczne, a samą bryłę należałoby przekształcić w sposób nowoczesny aby pomnik nie oddawał hołdu czynom rewolucyjnym ale był nowoczesnym obiektem z którego Rzeszów zasłynie – zaproponował kandydat na prezydenta miasta.

Ważną kwestią przy wyburzeniu pomnika jest również to, że stanowi on własność zakonu ojców Bernardynów.

- Trzeba mieć świadomość, że właścicielem pomnika nie jest ani miasto Rzeszów ani żadne stowarzyszenie czy fundacja, a zakon ojców Bernardynów i to z nimi należy konsultować wszystkie działania w sprawie pomnika – stwierdził poseł PiS i dodał również, że istnieją bardzo ciekawe projekty przekształcenia znaczenia i charakteru pomnika, jednak na razie nie chciał zdradzać szczegółów, wspomniał również o tym, że rozmawiał w sprawie pomnika z właścicielami pomnika oraz wojewodą.

Poseł uważa, że z całą pewnością należy usunąć z przestrzeni miasta pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej przy placu Ofiar Getta. Władze miasta nie chcą go tymczasem usuwać.

Pomysł posła, by zmodernizować pomnik Czynu Rewolucyjnego skomentował tymczasem Urząd Miasta Rzeszowa, który nie miałby nic przeciwko inicjatywie jego rewitalizacji.

– Pomnik nie należy do miasta więc nie mamy wpływu na zaistniałą sytuację, ale w kwestii pomysłu zmiany charakteru pomnika mówimy: czemu nie? Jeżeli będą jakieś ciekawe pomysły ze strony artystów, to być może dojdzie do tego, że forma pomnika zostanie zmieniona. Wciąż jednak twierdzimy że pomnik nie powinien zostać wyburzony – powiedział rzecznik prezydenta Rzeszowa Maciej Chłodnicki.

U wojewody trwają procedury

Jak na sytuację wokół pomników z komunistycznym rodowodem oficjalnie zapatruje się wojewoda, czyli organ, nadzoru w sprawach dekomunizacyjnych?

- Wojewoda otrzymała ostateczną listą pomników w odniesieniu do których zasadnym będzie zastosowanie przepisów tzw. „ustawy dekomunizacyjnej”, o którą wystąpiła do IPN – wyjaśnia Małgorzata Waksmundzka-Szarek, rzecznik prasowy wojewody podkarpackiego.

Rada Miasta uchwałą z 27 lutego 2018 r. wyraziła wolę usunięcia z placu Ofiar Getta w Rzeszowie pomnika Wdzięczności Armii Radzieckiej. Radni udzielili też zgody na ewentualne przekazanie pomnika do zbiorów zainteresowanego tym muzeum lub przeniesienia pomnika na cmentarz żołnierzy Armii Radzieckiej przy ul. Lwowskiej w Rzeszowie.

- Wojewoda postanowiła zapytać czy wobec powyższego prezydent Rzeszowa zamierza wykonać jakieś działania odnośnie pomnika Wdzięczności Armii Radzieckiej – informuje rzecznik wojewody. - W związku z niepodjęciem działania przez prezydenta Rzeszowa, Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego, który z ramienia wojewody podkarpackiego będzie realizował zadania dotyczące wykonania tzw. „ustawy dekomunizacyjnej” - 16 lipca wszczął w przedmiotowej sprawie postępowanie administracyjne. Postępowanie administracyjne będzie zakończone wydaniem decyzji. Decyzja natomiast będzie wynikiem zgromadzonego w postępowaniu administracyjnym materiału dowodowego (np. opinii IPN, stanowiska PWKZ) i jego oceny dokonanej w oparciu o obowiązujące przepisy prawa.

Jak dodaje Małgorzata Waksmundzka-Szarek, taka sama procedura będzie obowiązywała w przypadku pozostałych obiektów, które będą tego wymagały tj. w odniesieniu do pomników, które nie zostały usunięte lub ich charakter nie został zmieniony na tyle – w ocenie IPN, aby wypełniało to dyspozycje przepisów „ustawy dekomunizacyjnej”.

Jedna z rzeźb na pomniku Czynu Rewolucyjnego
Fot. Archiwum portalu TWiNN.PL

- Z podobnym pismem zwróciliśmy się także do innych jednostek samorządu terytorialnego oraz do oo. Bernardynów, które zobowiązane były podjąć działania związane z realizacją ustawy. Chcemy poznać zamierzenia właścicieli wobec tychże pomników w przedmiocie ich ewentualnej rozbiórki zanim zostaną podjęte działania zmierzające do wszczęcia postępowań administracyjnych, zmierzających do wydania decyzji nakazujących ich usuniecie – mówi rzecznik. - Od klasztoru oo. Bernardynów otrzymaliśmy odpowiedź - iż „z uwagi na prowadzone przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków postępowanie, dotyczące ewentualnego wpisu do rejestru zabytków pomnika Walk Rewolucyjnych oraz inne wyłączenia wynikające z treści art. 5a ust 3 ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki podjęcie określonych działań związanych z rozbiórką pomnika, wydaje się być przedwczesne”.

Poseł: Budujmy pomnik Marszałka we współpracy. Ratusz: Na 11 listopada monument na pewno nie powstanie

Kolejnym pomnikiem również wywołującym dyskusje, jest jeszcze nie istniejący monument Marszałka Józefa Piłsudskiego, który miał zostać odsłonięty na placu Wolności 11 listopada 2018 r., w 100-lecie odzyskania niepodległości. Jednak w zeszłym miesiącu radni Platformy Obywatelskiej i Rozwoju Rzeszowa zablokowali możliwość budowy pomnika. Poseł Buczak zaapelował o współpracę przy budowie tego pomnika.

- Zróbmy razem wszystko, aby w tym roku stulecia niepodległości również stanął w Rzeszowie pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, któremu zawdzięczamy wolną Polskę. Ja po moich doświadczeniach z budowy pomnika Łukasza Cieplińskiego czy Żołnierzy Wyklętych wiem, że jest możliwa współpraca z władzami Rzeszowa i radnymi poza podziałami politycznymi. Dlaczego tak nie może być w przypadku pomnika Józefa Piłsudskiego? – pytał kandydat na prezydenta Rzeszowa.

Poseł Buczak stwierdził również że szanse na odsłonięcie pomnika Piłsudskiego w dniu rocznicy odzyskania niepodległości są duże.

– Sam pomnik jeśli chodzi o odlew jest wykonywany w pracowni. Jestem przekonany, że rzeźbiarz zdąży z wykonaniem, istnieje problem z kwestiami formalnymi, finansowymi. Po ich załatwieniu należy po prostu przystąpić do konkretnych prac – stwierdził poseł.

Innego zdania w sprawie możliwości odsłonięcia pomnika w rocznicę odzyskania niepodległości jest ratusz.

- Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego na pewno nie zostanie odsłonięty w tej lokalizacji 11 listopada tego roku ze względu na prowadzone obecnie prace archeologiczne, które potrwają jeszcze co najmniej miesiąc. Oczywiście w ramach funduszy zgromadzonych przez miasto, marszałka województwa oraz komitet budowy pomnika będziemy starali się ten pomnik postawić. Jednak na rocznicę odzyskania niepodległości nie zdążymy - zaznaczył Maciej Chłodnicki, rzecznik prezydenta Rzeszowa.

To zaś tylko potwierdza obawy, o których pisaliśmy TUTAJ.

Karol Woliński