Jest skarga IPN! Spór z ratuszem o pomnik na pl. Ofiar Getta trafi do NSA

KATEGORIA: POLITYKA / 28 czerwca 2019

Pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej
Fot. Karol Woliński

Instytut Pamięci Narodowej złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie usunięcia pomnika Wdzięczności Armii Radzieckiej, który znajduje się na placu Ofiar Getta w Rzeszowie. Przypomnijmy, że pomnik miał zostać wyburzony w związku z ustawą dekomunizacyjną nakazującą likwidację wszystkich elementów miejskiej przestrzeni propagujących ustrój komunistyczny. Decyzję o zburzeniu pomnika potwierdził Instytut Pamięci Narodowej, z czym nie zgadają się władze miasta, które złożyły w tej sprawie skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. WSA przyjął argumentację miasta i uchylił nakaz rozbiórki, jednak wyrok z maja tego roku był nieprawomocny i IPN miał możliwość złożenia skargi kasacyjnej do NSA, co uczynił w połowie czerwca.

- Skarga została złożona. Uważamy, że argumenty broniące pomnika są niezasadne. Odwoływanie się do zmian wymowy pomnika w latach 60-tych czy jego nazwy, nie ma związku z istotą sprawy. Opinię w tej sprawie również wydał minister kultury i dziedzictwa narodowego, który jednoznacznie stwierdził, że pomnik powinien zostać usunięty - mówi nam Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Instytucie Pamięci Narodowej.

Zdaniem IPN pomnik jest przykładem działań propagandowych, podtrzymujących fałszywy pogląd wdzięczności Polaków za działania wyzwoleńcze Armii Czerwonej.

Z taką argumentacją nie zgadzają się władze Rzeszowia i bronią monumentu za wszelką cenę, o czym pisaliśmy TUTAJ. Sprawa pomnika była dwukrotnie na wniosek miasta rozpatrywana przez IPN, a gdy okazało się, że argumenty miejskich urzędników nie przemawiają do pracowników Instytutu Pamięci Narodowej, w ratuszu postanowiono złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Władze Rzeszowa argumentowały obronę monumentu m.in. tym, że pomnik nie posiada symboli, które w jasny sposób miałyby propagować komunizm. Oprócz tego w latach 60-tych ubiegłego wieku, pod pomnikiem złożono ziemię z miejsc walk narodowo-wyzwoleńczych Rzeszowszczyzny, co według obrońców pomnika świadczy o zmianie jego wymowy. Dodatkowo podkreślano, że pomnik znajduje się na terenie dawnego cmentarza żydowskiego, więc przepisy ustawy mają go nie obowiązywać.

Pomnik został wybudowany w 1950 roku z inicjatywy Wojewódzkiego Komitetu Budowy Pomnika Wdzięczności i przedstawia kolumnę zwieńczoną figurą żołnierza ze sztandarem. W dolnej części znajdują się płaskorzeźby przedstawiające walkę oraz „braterstwo broni”.

Wokul