Kongres 590. Czy Fundusze Unijne odpowiedzą na potrzeby samorządów?

KATEGORIA: GOSPODARKA / 21 listopada 2022

Fot. Karol Woliński

Na jakim etapie są negocjacje krajowych i regionalnych programów operacyjnych w ramach nowej perspektywy unijnej? Jak te środki może wykorzystać Rzeszów oraz jaki wpływ na ich alokację będzie miała wojna na Ukrainie? O tym rozmawiano podczas jednego z paneli dyskusyjnych Kongresu 590, który odbył się w stolicy Podkarpacia w dniach 17-18 listopada.

O funduszach UE na Kongresie 590

Panel dyskusyjny „Fundusze Unijne na Trudne Czasy. Czy Perspektywa 2021-2027 odpowiada na Potrzeby Samorządów?” odbył się w ramach sceny debat organizowanej podczas siódmej edycji Kongresu 590.

W dyskusji udział wzięli prezydent Rzeszowa Konrad Fijołek, wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak, prezes Portu Lotniczego Rzeszów-Jasionka Adam Hamryszczak, dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego dr Paweł Wais, oraz ekspert ds. gospodarczych Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce Przemysław Kalinka. Moderatorem debaty była redaktor naczelna serwisu samorządowego Polskiej Agencji Prasowej Anna Banasik.

Jak zaznaczyła w czasie dyskusji wiceminister Małgorzata Jarosińska Jedynak, KE w ramach nowego rozdania unijnych funduszy zatwierdziła dla Polski kwotę w wysokości około 76 mld euro i ma być to największy budżet wśród państw UE.

- Chcemy, aby te środki posłużyły realizacji wizji rozwoju Polski wyrażonej w strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju, ale też żeby łagodziły skutki pandemii koronawirusa i kryzysu wojennego, no i odpowiadały na realne potrzeby beneficjentów - mówiła Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Na jakim etapie są negocjacje?

W trakcie panelu dyskusyjnego poruszono kwestię tego na jakim etapie są negocjacje dotyczące krajowych i regionalnych programów operacyjnych z Komisją Europejską. Wiceminister Jarosińska-Jedynak podkreślała, że część programów o znaczeniu krajowym już otrzymało decyzje wykonawcze. Mowa tu o Funduszach Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko, Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej czy Pomoc Techniczna. Kolejne mają być potwierdzone na przełomie listopada i grudnia.

- Jeżeli chodzi o programy regionalne, to wszystkie 16 województw przekazały je do Komisji Europejskiej i czekamy na ich zatwierdzenie. Prawdopodobnie stanie się do końca tego roku - deklarowała Jarosińska-Jedynak.

Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego w Urzędzie Marszałkowskim Paweł Wais wskazywał, że negocjacje dotyczące kształtu programu Fundusze Europejskie dla Podkarpacia, były skomplikowane i wymagały dużego wysiłku. Projekt nowego regionalnego programu operacyjnego na Podkarpaciu był tworzony jeszcze w czasie przed pandemią koronawirusa jak i wojną na Ukrainie. W związku z tym podjęto próby dostosowania strategii do nowych uwarunkowań.

- Staraliśmy się zapisać w programie bieżące uwarunkowania, ale myśleć też przyszłościowo. Do tego w negocjacjach z KE wskazywaliśmy potrzebę, aby wziąć pod uwagę regiony przygraniczne, to że mają one szczególną specyfikę- mówił Wais.

Przemysław Kalinka, ekspert ds. gospodarczych Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, potwierdził w czasie debaty, że oprócz wyzwań długoterminowych takich jak transformacja cyfrowa czy zmiany klimatu, pieniądze z nowej perspektywy finansowej będą mogły pomóc w załatwieniu problemów tu i teraz.

Na co liczy Rzeszów?

Na fundusze europejskie z nowej perspektywy finansowej mocno liczy Rzeszów. Prezydent Konrad Fijołek podkreślał, że wojna na Ukrainie i wywołany nią kryzys energetyczny może mocniej determinować miasta, by dążyć do neutralności klimatycznej i na to głównie może być kładziony nacisk jeżeli chodzi o inwestycje przy wsparciu środków z nowej perspektywy finansowej.

- Mowa tu o nowoczesnym transporcie termoemisyjnym najlepiej w strefach zeroemisyjnych, byśmy zaczęli w miastach oddychać lepszym powietrzem - mówił prezydent Rzeszowa.

Przypomnijmy, że w ostatnim czasie w kontekście nowej perspektywy finansowej w Rzeszowie i rozwoju transportu zeroemisyjnego mówi się coraz częściej o linii tramwajowej.

Prezydent Fijołek w kontekście funduszy europejskich, mówił także o inwestycjach w nowe zielone źródła energii.

- Inwestycje w odnawialne źródła energii, może również w technologii wodorowej, pozwolą obniżyć koszty, a po drugie dzięki temu energia będzie zupełnie zielona, więc wpłynie pozytywnie na jakość życia – mówił Konrad Fijołek.

Prezydent Fijołek podkreślił, że kryzys wojenny doprowadził do sytuacji, w której kluczowe będzie również przygotowanie nowych terenów w rejonie Rzeszowa pod realizację inwestycji.

- Wojna sprawiła, że skróciły się łańcuchy dostaw, mamy nadzieję że Polska i nasz region stanie się bazą do odbudowy Ukrainy. Musimy więc przygotować nowe tereny pod inwestycje i co ważne rozwijać kadry - zauważał prezydent Fijołek.

O tym jaką rolę może odegrać Polska i Podkarpacie w procesie odbudowy dyskutowano podczas innego panelu dyskusyjnego organizowanego w ramach Kongresu 590, o czym możesz przeczytać TUTAJ.

Pomogą kredyty z EBI

Pytany czy Rzeszów jest gotowy do nowej perspektywy finansowej, Konrad Fijołek zaznaczył, że obecna sytuacja finansowa miasta jest bardzo trudna z racji dużego wzrostu kosztów utrzymania. Z drugiej strony przyznał, że miasto wynegocjowało dobrą umowę z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym na udzielnie kredytów, które pomogą sfinansować wkłady własne do inwestycji realizowanych z udziałem funduszy europejskich.

- EBI finansuje projekty, które wiąże się z adaptacją do zmian klimatycznych, zazielenieniem miast, poprawą efektywności energetycznej czy infrastrukturze drogowej, która powinna służyć nisko emisyjnemu transportowi zbiorowemu - mówił prezydent Rzeszowa podkreślając, że mimo trudnej sytuacji finansowej w mieście, jest dobrej myśli jeżeli chodzi o realizację inwestycji.

Hamryszczak: liczę na szybkie decyzje

Prezes Portu Lotniczego Rzeszów-Jasionka wskazywał, że środki z nowej perspektywy unijnej będą również kluczowe z punktu widzenia przedsiębiorców.

- Przedsiębiorcy potrzebują pieniędzy na innowacyjne projekty, na inwestycje w gospodarkę obiegu zamkniętego, energię odnawialną, ale też cyfryzację, zwłaszcza że kwestie dotyczące cyberbezpieczeństwa są obecnie bardzo ważne - zaznaczył Adam Hamryszczak, który ma nadzieję, że Komisja Europejska szybko zatwierdzi programy w ramach nowej perspektywy finansowej.

- Liczę, że „młyny brukselskie” szybko będą mielić i nie będzie niepotrzebnej zwłoki, bo już jesteśmy mocno opóźnieni w uruchamianiu tych środków. Wierzę też, że urzędnicy na szczeblu centralnym i regionalnym tak pokierują naborami, aby w pierwszej kolejności realizowane były strategiczne inwestycje – powiedział prezes rzeszowskiego lotniska.

Na podstawie dyskusji, osoby które się jej przysłuchiwały, miały możliwość odpowiedzieć na pytanie czy samorządy dobrze wykorzystają Fundusze Europejskie w nowej perspektywie. Wyniki sondy były pozytywne. 27 osób odpowiedziało „TAK”, a tylko 5 osób „NIE”.

Karol Woliński