Elektrociepłownia PGE w Rzeszowie stawia na rozwój. Nasza rozmowa

KATEGORIA: GOSPODARKA / 15 lutego 2023

Tadeusz Kępski, dyrektor PGE Energia Ciepła Oddział Elektrociepłownia w Rzeszowie
Fot. Paweł Bialic

Elektrociepłownia w Rzeszowie stawia na rozwój. Trwa zabudowa II linii technologicznej w Instalacji Termicznego Przetwarzania z Odzyskiem Energii - rozmowa z Tadeuszem Kępskim, dyrektorem PGE Energia Ciepła Oddział Elektrociepłownia w Rzeszowie.

Pełen wydarzeń rok 2022 już za nami. Jaki był dla rzeszowskiej elektrociepłowni?

Rok 2022 był jednym z trudniejszych w ostatnich latach. Agresja Rosji na Ukrainę spowodowała lawinowy wzrost cen paliw oraz obawy o ich dostępność. Należy pamiętać, że bezpieczeństwo energetyczne jest jednym z elementów szeroko rozumianego bezpieczeństwa Państwa. Rzeszowska elektrociepłownia jest największym w mieście producentem ciepła i energii elektrycznej. Zapewniamy nieprzerwane dostawy ciepła i energii elektrycznej dla mieszkańców przez cały rok. Trwa sezon grzewczy, podczas którego rośnie zapotrzebowanie na ciepło. I na to rzeszowska elektrociepłownia się przygotowała. Funkcjonuje prawidłowo, a co najważniejsze, realizuje zaplanowane inwestycje.

Stawiacie na rozwój, mimo wszystko?

Tak, czujemy się integralną częścią Rzeszowa i chcemy rozwijać się, aby zapewniać mieszkańcom bezpieczeństwo energetyczne z jednoczesną dbałością o środowisko. Obecnie realizujemy dwie duże inwestycje, bardzo ważne dla miasta i regionu. Rozbudowujemy Instalację Termicznego Przetwarzania z Odzyskiem Energii (ITPOE Rzeszów) o II linię technologiczną. Dzięki temu zwiększy się jej wydajność. Po zakończeniu inwestycji będziemy w stanie przetwarzać w sumie do 180 tys. ton odpadów komunalnych rocznie. Odzyskiwanie energii elektrycznej i ciepła z odpadów poprawia efektywność lokalnego systemu gospodarowania odpadami i doskonale wpisuje się w gospodarkę obiegu zamkniętego. Bardzo zaawansowana jest również budowa kotłowni gazowej o łącznej mocy 186 MWt. Kotłownia gazowa będzie wyposażona w urządzenia zapewniające wysoką sprawność przetwarzania energii zawartej w paliwie w energię cieplną, przy zachowaniu wysokiej niezawodności i dyspozycyjności. W Elektrociepłowni w Rzeszowie krok po kroku realizujemy swoje plany inwestycyjne, których celem jest odejście od spalania węgla w naszych jednostkach wytwórczych. Wytwarzanie ciepła w 70 proc. z paliw nisko i zeroemisyjnych w 2030 r., to strategiczny cel Grupy PGE.

Rozbudowujecie Państwo ITPOE o II linię technologiczną, proszę opowiedzieć, jak wyglądała eksploatacja ITPOE przez ostatnie kilka lat?

PGE Energia Ciepła eksploatuje ITPOE od 2018 r. W ciągu 5 lat w instalacji przetworzono termicznie w sumie blisko 400 tys. ton odpadów komunalnych i pozostałości po sortowaniu odpadów komunalnych, które nie nadawały się do odzysku materiałowego. W wyniku procesu termicznego przetwarzania odpadów dodatkowo odzyskano ponad 4 tys. ton złomu żelaznego i ponad 400 ton złomu kolorowego. Z przetwarzanych odpadów w ITPOE Rzeszów, do końca roku 2022, wyprodukowano ponad 761 984 GJ ciepła i 199 222 MWh energii elektrycznej. Zdecydowana większość wyprodukowanego ciepła z odpadów trafiła do miejskiej sieci ciepłowniczej. Poza sezonem grzewczym ciepło, odzyskiwane z termicznie przetwarzanych w ITPOE odpadów, jest wystarczające dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców miasta Rzeszowa na ciepłą wodę użytkową. Reasumując, w sezonie letnim rzeszowianie korzystają z ciepłej wody ogrzewanej w wyniku termicznego przetworzenia, odebranych w większości od nich, odpadów komunalnych.

Obecnie w rzeszowskiej elektrociepłowni paliwem wykorzystywanym do produkcji ciepła i energii elektrycznej jest w 80% gaz ziemny. Około 14% energii i ciepła udaje się odzyskać poprzez przetwarzanie odpadów komunalnych w ITPOE.

Co Pana zdaniem przemawia za rozbudową ITPOE? Czy Rzeszów potrzebuje instalacji o większej wydajności?

Z uwagi na postawione cele w zakresie poziomów odzysku i ograniczenia składowania, odpady wytwarzane przez mieszkańców, powinny zostać zagospodarowane jak najbliżej miejsca ich powstawania i w sposób jak najbardziej efektywny. Nawet przy maksymalizacji recyklingu zawsze pozostaje frakcja odpadów, która nie nadaje się do odzysku materiałowego, nie powinna trafić na składowisko, natomiast jest doskonałym materiałem do odzysku energetycznego. I to jest właśnie odpad do termicznego przetworzenia w instalacji typu ITPOE. Jeżeli z tego odpadu da się wytworzyć ciepło i energię elektryczną, to korzyść jest podwójna. Przyczyniamy się do ograniczenia składowania, a odzyskując z odpadów energię zastępujemy przy jej produkcji paliwa kopalne. Rzeszów jest miastem, które stale się rozwija. Z roku na rok w mieście przybywa mieszkańców, którzy wytwarzają odpady komunalne. W instalacji ITPOE, dzięki rozbudowie o drugą linię technologiczną, przetworzymy nie 100, a 180 tys. ton odpadów komunalnych rocznie. Umożliwi to nam w większym zakresie odzyskiwanie z przetwarzanych odpadów energii elektrycznej i ciepła na potrzeby mieszkańców Rzeszowa, których gospodarstwa domowe zostały przyłączone do miejskiego systemu ciepłowniczego. Należy również pamiętać, że obecna sytuacja geopolityczna i trwająca wojna za naszą wschodnią granicą, przemawia za tym, aby sięgać po paliwa stanowiące alternatywę dla paliw kopalnych. Odpady komunalne są paliwem, które jest dostępne wszędzie tam, gdzie są mieszkańcy, a wykorzystane w warunkach kontrolowanych, tzn. spełniając rygorystyczne normy środowiskowe, mogą być efektywnym źródłem energii.

Co z paliwem do ITPOE, po jej rozbudowie? Czy ilość odpadów będzie wystarczająca?

Analizując zasadność rozbudowy ITPOE o drugą linię technologiczną, jedną z najistotniejszych kwestii, która miała wpływ na decyzję o budowie, była dostępność paliwa dla instalacji w długiej perspektywie czasu. Prognozujemy, że dla ITPOE funkcjonującej w pełnym zakresie, tj. z możliwością termicznego przetworzenia ok. 180 tys. ton odpadów komunalnych rocznie, ich dostępność w takim właśnie wolumenie powinna być wystarczająca. Analizy w tym zakresie przeprowadzono w oparciu o prognozy zawarte w wojewódzkim planie gospodarki odpadami dla województwa podkarpackiego i województw ościennych, w oparciu o aktualny stan prawny oraz prognozowane zmiany w systemie gospodarki odpadami. W analizach uwzględniono wiele czynników, w tym wysokie poziomy recyklingu i stopniowe ograniczenie możliwości składowania odpadów na składowiskach. Trzeba pamiętać, że instalacje takie jak ITPOE stanowią konkurencję dla składowania odpadów, a nie dla rozwoju recyklingu. Zawsze pozostanie frakcja odpadów nienadająca się do recyklingu, którą zagospodarujemy w naszym ITPOE z korzyścią zarówno dla mieszkańców Rzeszowa, jak i okolicznych gmin, gdyż ITPOE zawsze będzie niezbędnym elementem domykającym lokalny system gospodarowania odpadami.

A co z ochroną środowiska? Jaki wpływ na nią będzie miała rozbudowana instalacja?

Tylko pozytywny. Eksploatacja ITPOE od kilku lat przyczynia się do znacznej poprawy warunków środowiskowych, choćby poprzez ograniczenie składowania odpadów komunalnych na rzecz ich bieżącego przetwarzania dla celów energetycznych, a także z powodu ograniczenia spalania węgla kamiennego w procesie wytwarzania ciepła. Odzyskiwanie energii elektrycznej i ciepła w wyniku termicznego przetwarzania odpadów poprawia efektywność lokalnego systemu gospodarowania odpadami i doskonale wpisuje się w gospodarkę obiegu zamkniętego. Grupa PGE aktywnie uczestniczy w procesie transformacji krajowego ciepłownictwa, m.in. poprzez realizację działań zmierzających do zmiany aktywów wytwórczych w kierunku niskoemisyjnych, a docelowo zeroemisyjnych. II linia technologiczna ITPOE wpłynie na wzrost efektywności przetwarzania odpadów komunalnych zarówno lokalnie, jak i w Polsce, a także przyczyni się do znacznego ograniczenia emisji tlenków siarki, azotu oraz pyłów do atmosfery – wpływając tym samym na poprawę jakości powietrza w regionie. Odzyskiwanie energii elektrycznej i ciepła w wyniku termicznego przetwarzania odpadów powoduje, że instalacja ITPOE jest ściśle związana z otoczeniem wpływając na jego ekosystem. Należy przy tym podkreślić, że dzięki rygorystycznym wymaganiom środowiskowym, eksploatacja ITPOE jest w pełni bezpieczna dla mieszkańców i środowiska.

Mówi Pan o ITPOE w samych superlatywach, dlaczego zatem w Polsce jest wciąż tak mało instalacji tego typu?

Barier jest wiele, ale jedną z istotnych jest niska świadomość społeczeństwa o tym, jak funkcjonują takie instalacje i jakie korzyści niosą dla mieszkańców i środowiska. Niestety niski poziom wiedzy powoduje niechęć społeczną do powstawania tego typu instalacji i tym samym wydłuża proces inwestycyjny. Musimy pamiętać, że termiczne przetwarzanie odpadów komunalnych i pochodzących z komunalnych jest bezpieczne dla środowiska, ogranicza niską emisję oraz przynosi wymierne efekty w postaci odzyskanej z odpadów energii, która się nie marnuje tylko wraca do mieszkańców. PGE Energia Ciepła z zaangażowaniem prowadzi działania edukacyjne, poprawiające świadomość społeczną, w szczególności u dzieci i młodzieży, organizując wycieczki i prelekcje na terenie ITPOE Rzeszów. W ITPOE często gościmy m.in. studentów i uczniów uczelni i szkół. Od maja ubiegłego roku, kiedy to po okresie pandemii powróciła możliwość zwiedzania obiektu, z funkcjonowaniem instalacji ITPOE zapoznało się ponad 350 osób.

Dziękuję za rozmowę

Red.