[KULTURA] W Jasionce zakończył się Podkarpacki Kongres Pamięci Narodowej

W Jasionce zakończył się Podkarpacki Kongres Pamięci Narodowej

KATEGORIA: KULTURA / 6 października 2023

Zakończył się Podkarpacki Kongres Pamięci Narodowej. W G2A Arena Centrum Wystawienniczo-Kongresowym Województwa Podkarpackiego w Jasionce k. Rzeszowa spotkało się ponad 7000 pasjonatów historii, którzy w myśl hasła „Historia mówi przez pokolenia” w ciągu dwóch dni (środa-czwartek) mogli zapoznać się z historyczną ofertą edukacyjną w zupełnie nowej odsłonie. Organizatorem wydarzenia był rzeszowski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej.

- Podkarpacki Kongres Pamięci Narodowej dał możliwość odkrycia historii Polski XX wieku przez pryzmat Małej Ojczyzny, jaką jest Podkarpacie – ze swoją specyfiką kulturową, historyczną, religijną i społeczną. Żeby wiedzieć, kim jestem, muszę wiedzieć, skąd pochodzę, jakie mam korzenie - relacjonują przedstawiciele IPN. W środę IPN zaprezentował wyniki raportu „Edukacja dla pamięci” dr. hab. Krzysztofa Malickiego, prof. Uniwersytetu Rzeszowskiego, na temat świadomości historycznej mieszkańców województwa podkarpackiego oraz ich wiedzy historycznej i postaw wobec przeszłości. Na kanwie raportu, podczas dyskusji panelowej, odbyła się dyskusja o roli organizacji społecznych w kształtowaniu świadomości o Małej Ojczyźnie. Debatowano także nad rolą sportu w krzewieniu postaw patriotycznych.

Fot. Mikołaj Bujak/IPN

W czwartek goście Podkarpackiego Kongresu Pamięci Narodowej mogli wysłuchać dyskusji „Miłość bliźniego w nieludzkich czasach – świadectwo rodziny Ulmów z Markowej”, której tematem była pomoc Polaków dla ludności żydowskiej w latach okupacji niemieckiej. W debacie, moderowanej przez Mateusza Dzieduszyckiego uczestniczyli: zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma, ks. Witold Burda, postulator procesu beatyfikacyjnego rodziny Ulmów, dr hab. Sebastian Piątkowski oraz dr Aleksandra Namysło.

Odbyła się też debata panelowa „Wołyń – Podkarpacie: Związki (nie)oczywiste” poświęcona 80. rocznicy ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej. Wzięli w niej udział: ks. dr hab. Józef Marecki (UP JP II w Krakowie), dr hab. Jan Pisuliński (UR), dr hab. Grzegorz Hryciuk (UWr) i dr Tomasz Bereza (IPN Oddział w Rzeszowie).

Fot. Mikołaj Bujak/IPN

W trakcie dwóch dni Podkarpackiego Kongresu Pamięci Narodowej 30 panelistów uczestniczyło także w ogólnopolskiej konferencji naukowej „Emigracyjna prasa oraz ośrodki wydawnicze i wydawcy (1939-1990)”. Dyskutowano o politycznej funkcji polskiej prasy emigracyjnej oraz zadaniach wykonywanych przez nią w sferze kultury. Treść wygłoszonych referatów zostanie opublikowana w pokonferencyjnym wydawnictwie.

Najliczniejsi goście, czyli dzieci i młodzież, którzy tłumnie przybyli do G2A Arena Centrum Wystawienniczo-Kongresowego Województwa Podkarpackiego w Jasionce k. Rzeszowa mogli skorzystać z bogatej oferty edukacyjnej, prezentowanej przez pracowników IPN w ramach przygotowanych stoisk tematycznych. Mieli możliwość obejrzenia wystaw przygotowanych przez IPN – zarówno tradycyjnych, plenerowych, jak i interaktywnych. Wśród licznych ekspozycji obecna była również wystawa „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności”, która prezentuje wysiłek Polskich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej oraz losy ludności cywilnej ewakuowanej z ZSRS wraz z armią gen. Władysława Andersa. W wydarzeniu udział wzięło niemal 6000 uczniów ze szkół z całego Podkarpacia.

Fot. Mikołaj Bujak/IPN

Niezmiennym zainteresowaniem cieszyła się Strefa Nowych Technologii, gdzie młodzież miała okazję łamać bolszewickie szyfry w „Grze Szyfrów”, a użytkownicy aplikacji „Szybowcowa ’87” za pomocą gogli VR mogli wejść do mieszkania w peerelowskim bloku, gdzie była ukryta konspiracyjna drukarnia. Odwiedzając zaś Green Room przenosili się do innej epoki, którą znali jedynie ze starych zdjęć.

IPN nie zapomniał też o najmłodszych, którzy zapoznawali się z historią misia Wojtka i dobrze spędzali czas w Strefie Malucha. Trochę starsi poznawali historię Polski XX w. poprzez gry, quizy, układanie puzzli, rozwiązywanie szyfrów i odczytywanie więziennych grypsów, a nawet malowanie antyreżimowych haseł na murze. Uczyli się też, jak udzielić pierwszej pomocy, poznając równocześnie historię Danuty Siedzikówny „Inki”, niezłomnej sanitariuszki Armii Krajowej. Była też strefa komiksów, pokazy filmów wyprodukowanych przez IPN lub we współpracy z Instytutem.

Zwieńczeniem każdego dnia były uroczyste gale. Krzyżem Wolności i Solidarności zostali uhonorowani działacze opozycji antykomunistycznej z czasów PRL, a zasłużeni dla ocalenia pamięci o najnowszej historii Polski otrzymali od IPN medale „Reipublicae Memoriae Meritum”.

Wręczone zostały także Nagrody Honorowe „Świadek Historii” dla osób z Podkarpacia rozpowszechniających wiedzę o najnowszej historii Polski.

Nagrody wręczał prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki. Świadek Historii, to wyróżnienie honorowe przyznawane instytucjom i osobom fizycznym szczególnie zasłużonym dla upamiętniania historii Narodu Polskiego oraz wspierającym działalność edukacyjną IPN w poszczególnych regionach kraju.

Podczas uroczystości uhonorowani zostali: Andrzej Borcz, Henryk Cząstka, Sławomir Zawiślak, Stanisław Wnorowski, Towarzystwo Miłośników Ziemi Lubaczowskiej oraz pośmiertnie śp. Jerzy Tadeusz Dębicki (wyróżnienie odebrała synowa Danuta Dębicka).

Fot. Tomasz Leyko/UMWP

- Bardzo się cieszymy że zarówno Kongres jak i dzisiejsza uroczystość ma miejsce właśnie na Podkarpaciu, które w szczególny sposób traktuje pamięć i historię, a dziedzictwo ma wypisane na swoich sztandarach w takim samym zakresie jak rozwój, innowacje i przedsiębiorczość. To wszystko udaje się nam bardzo dobrze połączyć i ten efekt synergii na pewno dziś widoczny, a w przyszłości będzie dawał jeszcze większe efekty. Myślę że to wyróżnienie ta nagroda honorowa jest ważna dla tych którzy ją otrzymali, bo to ważne aby tym którzy kultywując tą pamięć, przypominają te wszystkie ważne rzeczy, upamiętniając te sprawy historyczne, też ubogacają nas. Wśród wyróżnionych jest osoba, którą miałem zaszczyt blisko poznać, a której już nie ma wśród nas. To pan Jerzy Dębicki. Jego osobowość, jego historia i postawa, była dla mnie osobiście, ważnym elementem, który pozwalał budować moje odniesienia do historii. Zawsze każde spotkanie z nim było ubogaceniem, bogatą refleksją i dyskusją, zawsze miało szczególny charakter – powiedział marszałek Władysław Ortyl.

W uroczystej gali obok prezesa IPN uczestniczyli jego zastępcy dr Mateusz Szpytma oraz dr hab. Karol Polejowski, dyrektor oddziału IPN w Rzeszowie dr Dariusz Iwaneczko i wicewojewoda Radosław Wiatr.

Ostatnim punktem Kongresu był koncert „…w drodze” z cyklu „Artyści Andersa”, przygotowany przez Biuro Wydarzeń Kulturalnych IPN. W jego trakcie artyści przybliżyli widowni twórczość legendarnych kompozytorów i autorów tekstów.

Więcej o Podkarpackim Kongresie Pamięci Narodowej na: https://ipn.gov.pl/pl/podkarpacki-kongres-pamieci-na oraz https://ipn.gov.pl/pl/dla-mediow/komunikaty.

Red.