[HISTORIA] Wystawa poświęcona Policji Polskiego Państwa Podziemnego otwarta

Wystawa poświęcona Policji Polskiego Państwa Podziemnego otwarta

KATEGORIA: HISTORIA / 6 września 2021

Komendant wojewódzki policji w Rzeszowie otworzył w poniedziałek (6 września) wystawę pod nazwą „Państwowy Korpus Bezpieczeństwa – Policja Polskiego Państwa Podziemnego w dokumentach”. Ekspozycja przygotowana przez Biuro Edukacji Historycznej – Muzeum Policji KGP ma przypominać o nieznanej szerzej historii policyjnych struktur, działających w trudnych czasach niemieckiej okupacji. Przez najbliższy miesiąc, wystawę plenerową będzie można oglądać w Ogrodach Bernardyńskich w Rzeszowie.

Wystawa została przygotowana przez Biuro Edukacji Historycznej – Muzeum Policji Komendy Głównej Policji, we współpracy z Urzędem ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Archiwum Akt Nowych. Po raz pierwszy zaprezentowano ją w Warszawie, w sierpniu ubiegłego roku. Od tamtej pory, ekspozycja prezentowana jest w kolejnych miastach w kraju.

Gospodarzem poniedziałkowej uroczystości był insp. Dariusz Matusiak komendant wojewódzki policji w Rzeszowie, który w swoim wystąpieniu przybliżył historię powstania i funkcjonowania Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa. Wspomniał o jego strukturach i zadaniach. Mówił o ogromnym ryzyku funkcjonariuszy działających w konspiracji i o cenie, jaką wielu z nich przyszło za to zapłacić. Komendant podkreślił, że to na nas, współczesnych funkcjonariuszach ciąży obowiązek poznawania i kultywowania pamięci o bohaterskich funkcjonariuszach, naszych poprzednikach.

Wśród gości byli przedstawiciele władz wojewódzkich i samorządowych: dr Ewa Leniart, wojewoda podkarpacki, Jerzy Borcz, przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego, Stanisław Kruczek - członek Zarządu Województwa Podkarpackiego oraz Jolanta Kaźmierczak wiceprezydent Rzeszowa.

Komendę Główną Policji reprezentował podinsp. Krzysztof Musielak Dyrektor Biura Edukacji Historycznej - Muzeum Policji KGP.

Wojewoda Ewa Leniart, zwracając się do uczestników wydarzenia, przypomniała o wielu aspektach tajnej organizacji polskiego państwa w czasie wojny.

- Należy pamiętać, że „polskie podziemie” to nie tylko siły zbrojne, ale także instytucje cywilne, zdolne do organizowania życia obywatelskiego Polaków. W warunkach konspiracyjnych działały sądy, kwitło życie kulturalne oraz prowadzone było tajne nauczanie. Wszystko to miało stworzyć choć namiastkę normalności, w trwającej wokół okupacji i pomóc ludziom przetrwać trudne czasy, przygotowując ich jednocześnie do zmian jakich planowano dokonać po wyzwoleniu – mówiła wojewoda.

Ewa Leniart zwróciła także uwagę na skalę działalności polskich organizacji pod okupacją.

- W ciągu lat konspiracyjnej działalności zorganizowano potężne struktury państwowe, podporządkowane polskiemu rządowi na wychodźstwie, które dały Polakom siłę i nadzieję na przetrwanie. Tak rozbudowane państwo podziemne nie powstało w żadnym innym okupowanym kraju, czym udowodniło, że Polska wciąż istnieje i nie ma takiej siły, która mogłaby ją zniszczyć – dodała wojewoda.

Dr Piotr Szopa, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie przybliżył historię powstania i działalności Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa na Podkarpaciu. Przedstawił sylwetki funkcjonariuszy i komendantów, którzy w Rzeszowie i jego okolicach działali w strukturach Państwa Podziemnego. Mówił o tragicznych losach wielu zasłużonych, dla których koniec wojny nie oznaczał końca represji.

Na tablicach zaprezentowano wiele archiwalnych dokumentów z tamtych czasów, mi.in. raporty, protokoły i spisy. Możliwość zapoznania się z nimi była ciekawym doświadczeniem dla uczniów klasy policyjnej z Zespołu Szkół w Tyczynie, którzy pod opieką swoich nauczycieli już od wielu lat odkrywają historię Polskiej Policji.

Podczas inauguracji, obecna była kadra kierownicza podkarpackiej Policji, komendanci i naczelnicy.

Fot. KWP w Rzeszowie

***

Celem wystawy poświęconej Państwowemu Korpusowi Bezpieczeństwa, polskiej konspiracyjnej formacji policyjnej Delegatury Rządu na Kraj, działającej w latach 1940 - 1944, jest przypomnienie nieznanej historii instytucji, która odegrała ważną rolę w tragicznych latach niemieckiej okupacji.

Wielu spośród funkcjonariuszy Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa pełniło również służbę w Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa, za co zarówno w czasie okupacji, jak i w okresie powojennym było szykanowanych i represjonowanych, a względem nich formułowano nawet zarzut kolaboracji z okupantem.

Ideą wystawy jest ukazanie rzeczywistego obrazu służby funkcjonariuszy Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa, w tym i tych służących przymusowo w Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa, którzy z narażeniem życia prowadzili szereg działań infiltrujących niemiecki aparat bezpieczeństwa na okupowanych ziemiach polskich.

Ekspozycja ukazuje zaangażowanie funkcjonariuszy PKB w bezpośrednią i pośrednią walkę z okupantem, w tym przedstawia wyjątkową rolę tej formacji w obszarze zdobywania i gromadzenia cennych informacji niezbędnych do rozpracowywania wroga, oceny jego morale czy przeciwdziałania jego polityce eksterminacyjnej, czyli ostrzegania i ukrywania osób zagrożonych aresztowaniem, wysyłką na przymusowe roboty do III Rzeszy, etc.

Wystawa przedstawia więc codzienną, konspiracyjną policyjną służbę w warunkach okupacji, w której normą były działania skierowane zarówno na zwalczanie przestępstw pospolitych, eliminowanie patologii społecznych prowadzących do narastania najcięższych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, jak i walkę z okupantem czy jego siatką wywiadowczą i kontrwywiadowczą.

Musimy pamiętać, że jednym z fundamentalnych zadań Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa było utrzymanie nie tylko porządku społecznego w warunkach wojny, kiedy najłatwiej o rozprężenie moralne, ale także ujawnianie i eliminacja przejawów patologii prowadzących do rozkładu społeczeństwa, a wynikających z niskich, prymitywnych ludzkich zachowań.

Red.