[HISTORIA] 82. rocznica powstania Armii Krajowej. W środę obchody w Rzeszowie

82. rocznica powstania Armii Krajowej. W środę obchody w Rzeszowie

KATEGORIA: HISTORIA / 13 lutego 2024

Fot. Podkarpacki Urząd Wojewódzki

W środę 14 lutego w Rzeszowie odbędą się uroczyste obchody 82. rocznicy powstania Armii Krajowej.

Do wzięcia udziału w obchodach zapraszają dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, prezydent Miasta Rzeszowa, dowódca 21. Brygady Strzelców Podhalańskich, dowódca 3. Podkarpackiej Brygady Obrony Terytorialnej, Światowy Związek Żołnierzy AK Okręg Podkarpacki.

Program obchodów:

• 11.00 – Msza Święta w kościele pw. Świętego Krzyża w Rzeszowie, ul. 3 Maja 20

• 11.45 – Przejście uczestników na uroczystości rocznicowe przed Pomnik Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu „Rzeszów”

• 12.00 – Rozpoczęcie uroczystości rocznicowych

– podniesienie Flagi Państwowej na maszt

– odegranie Hymnu Państwowego

– przemówienia zaproszonych gości

– Apel Pamięci

– salwa honorowa

– składanie wieńców i wiązanek kwiatów

– odegranie Pieśni Reprezentacyjnej Wojska Polskiego

• 13.30 – Zakończenie uroczystości rocznicowych

Fot. IPN

***

14 lutego 1942 r. Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski powołał Armię Krajową. Była ona kontynuatorką Służby Zwycięstwu Polski i Związku Walki Zbrojnej, formowanych do walki z okupantem niemieckim i sowieckim już od 1939 r. Pierwszym dowódcą AK został komendant główny ZWZ, gen. Stefan Rowecki „Grot”. Przemianowanie ZWZ na AK w lutym 1942 r. znacząco podniosło rangę sił zbrojnych w Kraju: ze Związku stawały się one podziemnym Wojskiem Polskim, którego dowódcy powinny zostać podporządkowane wszystkie inne niepodległościowe organizacje wojskowe.

W czasie II wojny światowej Armia Krajowa była największym w Europie podziemnym wojskiem zorganizowanym do walki z okupantem niemieckim (i sowieckim). W 1944 r. jej liczebność sięgała ponad 350 tys. zaprzysiężonych żołnierzy, w tym ok. 10 tys. oficerów i ok. 35-40 tys. ochotników walczących w oddziałach leśnych. Walka prowadzona przez AK była rozwijana na skalę niespotykaną w żadnym innym kraju okupowanej Europy. Wyróżniała ją ogromna różnorodność działań: wywiad, kontrwywiad, dywersja, niepodległościowa propaganda, łączność kurierska i radiowa, szkolenie kadr, legalizacja, pozyskiwanie broni, produkcja środków walki, a także obecność konspiracyjna w obozach jenieckich i obozach zagłady.

Budowa struktur postępowała razem z prowadzeniem akcji scaleniowej, w wyniku której w szeregach AK zjednoczonych zostało większość rozproszonych wcześniej sił wojskowych podziemnych partii politycznych: ludowców (Bataliony Chłopskie), socjalistów: Gwardia Ludowa Wolność, Równość, Niepodległość; narodowców: Narodowa Organizacja Wojskowa). W nurcie niepodległościowym poza strukturami akowskimi pozostawały Narodowe Siły Zbrojne. Natomiast elitarnym kadrowym wsparciem dla AK było kilkuset specjalnie przeszkolonych w Wielkiej Brytanii żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych, zrzucanych na spadochronach na teren okupowanego kraju (cichociemni). Armia Krajowa była ochotniczym wojskiem Polskiego Państwa Podziemnego. Wchodziła w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej. Jej strategicznym celem było przygotowanie i wywołanie ogólnopolskiego powstania.

AK została rozwiązana 19 stycznia 1945 r. przez gen. Leopolda Okulickiego „Niedźwiadka”. W sytuacji zajmowania Polski przez okupanta sowieckiego, byłym żołnierzom Armii Krajowej polecono wówczas prowadzenie dalszej działalności „w duchu odzyskania pełnej niepodległości państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą”.

Red.