„Najważniejsza jest inwestycja w ludzi”. PRz rozpoczęła rok akademicki

KATEGORIA: EDUKACJA / 7 października 2023

Przemówienie rektora PRz prof. Piotra Koszelnika
Fot. Arkadiusz Surowiec/Politechnika Rzeszowska

Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza zainaugurowała uroczyście w piątek (6 października) 73. rok akademicki. Najstarsza uczelnia w województwie podkarpackim będziemy kształcić prawie 11,5 tysiąca studentów. Naukę na wszystkich formach i poziomach kształcenia rozpoczęło 4359 studentów.

Kolejny rok akademicki na PRz

Inauguracja z udziałem senatu i społeczności uczelni oraz gości - przedstawicieli władz, podkarpackich parlamentarzystów i służb mundurowych odbyła się w Regionalnym Centrum Dydaktyczno-Konferencyjnym i Biblioteczno-Administracyjnym przy al. Powstańców Warszawy w Rzeszowie.

Politechnika Rzeszowska jest najstarszą uczelnią w województwie podkarpackim, więc jak podkreślają przedstawiciele uczelni, 73. inauguracja roku akademickiego na Politechnice jest także 73. inauguracją roku akademickiego w naszym województwie.

Po odśpiewaniu hymnu państwowego, przemówienie inauguracyjne wygłosił rektor uczelni prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik.

Rektor mówił, że jest to ostatni rok kadencji obecnych władz Politechniki Rzeszowskiej, szczególnej, ponieważ naznaczonej pandemią, wojną w Ukrainie i trudną sytuacją ekonomiczną. Prof. Piotr Koszelnik podkreślił, że zadaniem rektora jest planowanie działania i rozwoju uczelni w perspektywie wieloletniej, przygotowywanie projektów kolejnych działań, inwestycji i modernizacji.

Rektor zaznaczył też, że uczelnia mocno angażuje się w rozwój społeczności lokalnej i regionalnej. Zapowiedział, że w kolejnych latach Politechnika Rzeszowska będzie aktywniej działać „w zakresie społecznej odpowiedzialności uczelni, tematów równości i braku dyskryminacji”.

Rozwój mimo trudności

Prof. Piotr Koszelnik odniósł się również do oferty kształcenia realizowanej na uczelni. - Modyfikujemy ofertę kształcenia, wzbogacając ją o nowe kierunki. Nie można jednak wiedzy i umiejętności naszego absolwenta zawężać do chwilowo modnej tematyki. Dlatego też monitorujemy i obserwujemy realizowane kierunki studiów, udoskonalamy je, wprowadzając zmiany i nowe przedmioty - podkreślał rektor PRz. Powiedział, że podjęto decyzję o utworzeniu Centrum Doskonałości Dydaktycznej, którego celem jest między innymi organizacja szkoleń dla nauczycieli akademickich z zakresu dydaktyki. - O jakości pracy dydaktycznej i administracyjnej świadczą wyłącznie pozytywne wyniki akredytacji Polskiej Komisji Akredytacyjnej i innych instytucji certyfikujących uzyskane w ostatnich trzech latach - zaznaczył prof. Koszelnik.

Jednym z kluczowych problemów ostatnich lat była zmniejszająca się liczba studentów. - Poświęciliśmy wiele sił, czasu i środków na promocję oferty kształcenia Politechniki Rzeszowskiej - mówił rektor podkreślając, że wielkie zaangażowanie w tej sprawie całej uczelnianej społeczności przynosi efekty.

- Pozytywne informacje o Politechnice Rzeszowskiej, o osiągnięciach naukowych naszych pracowników i studentów oraz o licznych sukcesach, pojawiają się ogólnopolskich mediach bezprecedensowo często. Wyniki rekrutacji na studia w bieżącym roku akademickim są optymistyczne. W rekrutacji na studia rozpoczynające się od semestru zimowego na Uczelnię aplikowało 7101 kandydatów. Łącznie na wszystkie formy i poziomy kształcenia przyjętych zostało 4359 studentów. Zakładamy, że w semestrze zimowym będziemy kształcić prawie 11,5 tysiąca studentów, a w najbliższych latach gospodarka otrzyma od nas rocznie ponad 2 tysiące wykwalifikowanych absolwentów – mówił prof. Piotr Koszelnik.

Rektor zwrócił jednak uwagę na problemy wynikające z mniejszego zainteresowania kierunkami technicznymi. - Młodzież wybiera zawód, kierując się różnymi, mniej lub bardziej obiektywnymi kryteriami. Obok kierunków chętnie wybieranych, takich jak: informatyka, inżynieria i analiza danych, lotnictwo i kosmonautyka, logistyka czy architektura, prowadzimy kształcenie na kierunkach, na których absolwentów jest duże zapotrzebowanie, ale zainteresowanie studiowaniem mniejsze. Spowoduje to niebawem olbrzymie problemy z dostępnością kadr w przemyśle chemicznym czy materiałowym, a nawet budowlanym. Jest to problem ogólnopolski - podlreślał prof. Koszelnik, zaznaczając, że wraz z rektorami uczelni technicznych podejmują walkę o wsparcie centralne tych kierunków. Będą też zwracać się do władz regionalnych.

Rektor zwracając się do studentów zapowiedział, że szczególną opieką władze uczelni chcą otoczyć studentów pierwszego roku. - Przygotowaliśmy dla Was dodatkowe zajęcia, dające więcej czasu na przyswojenie koniecznej wiedzy - zaznaczył.

Badania naukowe przynoszą korzyści

Rektor podkreślił, że na Politechnice Rzeszowskiej studiują mądrzy, przedsiębiorczy pasjonaci, odnoszący sukcesy na arenie międzynarodowej. Mówił też o badaniach naukowych, które są głównym filarem akademickości.

- Jakkolwiek patetycznie to brzmi, my ludzie nauki jesteśmy od poszerzania wiedzy i odkrywania nowych jej obszarów. Tak dzieje się także na Politechnice Rzeszowskiej. W wyniku ostatniej ewaluacji wszystkie ewaluowane dyscypliny uzyskały pełnię uprawnień akademickich, a trzem przyznano kategorię A. To sukces, ale na pewno stać nas na więcej - mówił prof. Piotr Koszelnik.

- Z satysfakcją stwierdzam, że w najlepszych czasopismach publikują coraz częściej młodsi badacze. Obawą jest jednak to, że ci młodzi się starzeją. Liczba naukowców w wieku poniżej 35 lat zmniejszyła się na naszej uczelni między 2021 a 2023 rokiem o 21 osób. Z powodów biologicznych, ale także ekonomicznych. To wielki problem nauki i szkolnictwa wyższego w całej Polsce. Nie będzie rozwoju nauki bez młodych kadr. Tak jak nie będzie publikacji i patentów bez dofinansowania nauki i projektów badawczych - zaznaczał rektor.

- Na utrzymanie potencjału badawczego przeznaczamy coraz więcej środków subwencyjnych. Wzrost z 5,5 mln zł w 2021 roku do 12 mln w 2023 jest znaczący. W tej ostatniej kwocie 5 mln zł to tegoroczny koszt funkcjonowania Szkoły Doktorskiej. W 2021 roku było to ok. 1 mln zł. Szkoła doktorska, która daje możliwość rozwoju naukowego młodym ludziom, niestety tylko częściowo jest finansowana z budżetu państwa. Obecnie w szkole doktorskiej kształci się 105 osób. W ostatnich latach realizowaliśmy granty krajowe w kwocie ok. 65 mln zł rocznie, a międzynarodowe na ok. 11 mln zł - wyliczał prof. Koszelnik.

Mówił też o tym, że uczelnia nie obawia się wykorzystywać swoich kompetencji w rozwoju najnowocześniejszych technologii. - Od początku podjęliśmy się pracy w Podkarpackiej Dolinie Wodorowej, i nie patrząc na problemy organizacyjne (bezpieczeństwo!), stworzyliśmy Laboratorium Wodorowe, inwestując ponad 2 mln zł własnych środków. Uzyskaliśmy już międzynarodowy projekt, który będzie realizowany w tym laboratorium. Z MEiN pozyskaliśmy środki (tzw. SPUB) na Laboratorium Badań w Locie, które jest w trakcie tworzenia. Wspieramy samorząd w rozwiązywaniu problemów komunikacyjnych miasta. Współpracujemy w zakresie modernizacji obciążonego ostatnio lotniska w Jasionce. Nasi pracownicy skomercjalizowali wynalazek pn. „Tekstroniczny identyfikator RFID”, który przyczyni się do ochrony środowiska, umożliwi funkcjonowanie autonomicznego sklepu odzieżowego, budowanie autonomicznych pralek czy wydłużenia życia wyrobów branży tekstylnej. Współpracujemy również w zakresie bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej. To tylko niewielka część sukcesów naukowców Politechniki Rzeszowskiej – podkreślał rektor.

Rektor podkreślił znaczenie porozumień podpisanych z innymi uczelniami i instytucjami.

Problemem są finanse

Prof. Piotr Koszelnik odniósł się też do finansowania uczelni.

- Na początku tej kadencji podkreślałem, że inwestycje rzeczowe są ważne, ale należy inwestować przede wszystkim w ludzi. Dlatego też pierwszą moją decyzją podjętą jesienią 2020 r. były podwyżki ze środków własnych uczelni dla pracowników niebędących nauczycielami akademickimi. W kolejnych latach także na podwyżki uruchamiano środki własne na łączną kwotę 5,3 mln zł. Proszę pamiętać, że decyzje podjęte np. w 2020 r. skutkują kumulacyjnie w kolejnych latach. To jednak ciągle zbyt mało, bo jak zatrzymać na uczelni asystenta czy wykwalifikowanego specjalistę administracji, gdy jego wynagrodzenie jest prawie równe najniższemu wynagrodzeniu w kraju. Mówiłem o tym rok temu, a dzisiaj przypomnę, że za kilka lat może już nie być profesorów - mówił rektor.

- Założeniem reformy z 2019 roku, zwanej Konstytucją dla nauki, były radykalne zmiany struktury i dotychczasowych zasad funkcjonowania szkolnictwa wyższego i nauki w zamian za zwiększenie finansowania. Apeluję, my nie potrzebujemy już żadnej wielkiej reformy. Potrzebujemy dokończenia poprzedniej w zakresie finansowym. Narodowe Centrum Nauki jest finansowane w tej samej kwocie od kilku lat - podkreślał prof. Koszelnik.

- Rektorzy polskich uczelni od dziesięcioleci nie wiedzą w kwietniu, jaki będzie budżet ich uczelni w bieżącym roku. A przecież każda złotówka zainwestowana w szkolnictwo wyższe zwraca się kilkunastokrotnie. Oczywiście nie jest to zwrot natychmiastowy, potrzeba cierpliwości, ale jest on realny i przynosi korzyści zarówno dla regionu, całego kraju, jak i wszystkich obywateli. Można tego dowieźć na przykładzie każdej uczelni w naszym kraju, w tym także Politechniki Rzeszowskiej, pokazując dokonania całej społeczności akademickiej, nasz wkład w rozwój uczelni, regionu i państwa. Dowodem tego są np. wdrożenia i patenty opracowane przez naszych naukowców, których przykłady podawałem, oraz praca i zaangażowanie naszych absolwentów w poszczególnych sektorach gospodarki, np. lotniczym, motoryzacyjnym, budowlanym, informatycznym, chemicznym itp. Dlatego tak ważne jest odpowiednie finansowanie i wsparcie szkolnictwa wyższego, bez którego niemożliwe jest prowadzenie badań na światowym poziomie i kształcenie kolejnych pokoleń młodych ludzi. Jako rektor uczelni mam obowiązek o to apelować – powiedział prof. Piotr Koszelnik.

- Dziękuję za to, że tworzymy zgrany i ambitny zespół, którego fundamentem jest zaufanie, szczerość i wzajemny szacunek. To zaszczyt, kierować uczelnią, na której pracują tak oddani ludzie. Nowy rok akademicki rozpoczynamy z ambitnymi planami i marzeniami, jednak jestem przekonany, że razem sprostamy każdemu wyzwaniu. Niech to będzie dobry rok dla nas wszystkich – podkreślał kończąc swe przemówienie rektor.

Czek od wojewody

Na inaugurację przybyło wielu gości, m.in.: posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Krystyna Skowrońska, Wiesław Buż, Andrzej Szlachta, wojewoda podkarpacki Ewa Leniart, członek zarządu województwa podkarpackiego Stanisław Kruczek, wiceprezydent Miasta Rzeszowa Jolanta Kaźmierczak, wiceprzewodniczący Rady Miasta Rzeszowa Waldemar Szumny, starosta powiatu rzeszowskiego Józef Jodłowski, starosta powiatu jasielskiego Adam Pawluś, starosta powiatu ropczycko-sędziszowskiego Witold Darłak, starosta powiatu brzozowskiego Zdzisław Szmyd, podkarpacki kurator oświaty Małgorzata Rauch, rektorzy wielu polskich uczelni wyższych, przedstawiciele służb mundurowych i instytucji współpracujących z uczelnią, dyrektorzy szkół średnich, reprezentanci kultury i mediów, rektorzy minionych kadencji – prof. Tadeusz Markowski, prof. Marek Orkisz i prof. Andrzej Sobkowiak oraz doktorzy honoris causa uczelni prof. Leszek Trybus i Marek Darecki.

Do uczestników uroczystości, list skierował minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek, który odczytała wojewoda Ewa Leniart. Minister pisał m.in. o wyzwaniach współczesnego świata, nowych kierunkach rozwoju nauki, ale także o konieczności kształcenia kadr w kontekście rozwoju energetyki jądrowej w kraju.

- Nie pozostajemy obojętni na wyzwania współczesnego i przyszłego świata – krajowe uczelnie dostosowują ofertę edukacyjną do zmieniającej się rzeczywistości i coraz bardziej wymagającego rynku pracy. Umożliwiają naukę na ponad dwustu nowych kierunkach, w tym na przykład na sztucznej inteligencji, nanoinżynierii, energetyce jądrowej czy wodorowej. Te ostatnie są odpowiedzią na potrzeby narodowej gospodarki energetycznej. Powstające właśnie Europejskie Centrum Kształcenia Kadr dla Energetyki Jądrowej już w perspektywie kilku najbliższych lat zapewni wyspecjalizowanych pracowników dla tej gałęzi przemysłu. Ich doskonałe przygotowanie z całą pewnością ułatwi symulator reaktora jądrowego, który będzie pierwszym tego typu rozwiązaniem dydaktycznym na starym kontynencie. Niezmiernie się cieszę, że szkoły wyższe oraz Sieć Badawcza Łukasiewicz współtworzą ten prestiżowy projekt – napisał minister Czarnek.

Do studentów, kadry akademickiej i władz uczelni zwróciła się także wojewoda podkarpacki Ewa Leniart.

- Bardzo dziękuję panu rektorowi, całej społeczności Politechniki Rzeszowskiej, że odważnie podejmują decyzję o przygotowaniu się do zmian, które są nieuchronne i będą następować. To m.in. otwartość na nowe kierunki, to inwestycje w laboratoria badawcze, chociażby laboratorium wodorowe, które jest pierwszym w kraju i myślę, że ma duże perspektywy na to, by mieć najlepsze wyniki zastosowane w praktyce. Czego z całego serca życzę całej Podkarpackiej Dolinie Wodorowej – mówiła Ewa Leniart.

Wojewoda zwróciła się też do studentów i doktorantów, zachęcając ich do wytężonej pracy i podejmowania śmiałych projektów, które pomogą polskiej nauce odnosić sukcesy na arenie międzynarodowej. Kończąc swoje wystąpienie, wojewoda przekazała rektorowi Politechniki Rzeszowskiej symboliczny czek na 20 mln zł wsparcia z budżetu państwa.

- Zawsze na Politechnikę Rzeszowską, a szczególnie na uczelnię, którą się kończyło przychodzi się z drżeniem serca, tak jak do swojej matki. Dlatego też, w dniu dzisiejszym mając zaszczyt reprezentować samorząd województwa podkarpackiego i marszałka Władysława Ortyla i pragnę przekazać wszystkim państwu serdeczne pozdrowienia. Życzymy również powodzenia w tym nowym roku akademickim, aby każdy odnalazł swoją droga i nią dumnie podążał do sukcesu – mówił z kolei Stanisław Kruczek, członek zarządu województwa podkarpackiego.

Głos zabrała również wiceprezydent miasta Rzeszowa Jolanta Kaźmierczak oraz przedstawiciele środowiska studentów i doktorantów – przewodniczący Samorządu Studenckiego Politechniki Rzeszowskiej Jan Wrona oraz przewodniczący Krajowej Rady Doktorantów Michał Klimczyk.

Ślubowanie, certyfikaty pilotów, medale dla zasłużonych

Ważną częścią uroczystości było ślubowanie przedstawicieli studentów pierwszego roku, które poprowadziła prorektor ds. kształcenia dr hab. Iwona Włoch, prof. PRz, oraz przedstawicieli doktorantów Szkoły Doktorskiej Nauk Inżynieryjno-Technicznych PRz, które poprowadził prorektor ds. nauki dr hab. inż. Lesław Gniewek, prof. PRz. Rektor dokonał pasowania studentów i doktorantów.

Po odśpiewaniu przez Chór Akademicki Politechniki Rzeszowskiej Gaudeamus Igitur zostały wręczone certyfikaty ukończenia szkolenia do licencji pilota komunikacyjnego. Tę część uroczystości poprowadził prorektor ds. rozwoju i współpracy z otoczeniem prof. dr hab. inż. Jarosław Sęp. W tym roku 23 studentów kierunku lotnictwo i kosmonautyka, specjalności „pilotaż” zakończyło szkolenie i uzyskało certyfikat. Certyfikaty i pagony pilotom wręczyli JM Rektor i dyrektor Ośrodka Kształcenia Lotniczego dr inż. Arkadiusz Rzucidło.

Przekazano również informację o nadaniu wyróżnienia prymusowi wśród lotników mgr. inż. Adrianowi Kubikowi przez Światowe Stowarzyszenie Lotników Polskich. Akt wyróżnienia wręczył wiceprezes Światowego Stowarzyszenia Lotników Polskich prof. Marek Grzegorzewski.

Wręczono również medale „Zasłużonym dla Politechniki Rzeszowskiej”. Wyróżnienie to otrzymali: Małgorzata Kubiś, HR Leader w Deloitte CE Business Services Center Sp.z o.o., w uznaniu zasług dla rozwoju Politechniki Rzeszowskiej, mgr Aneta Borecka-Śpiewla, prof. dr hab. inż. Wiktor Bukowski, dr inż. Małgorzata Łatka, inż. Jacek Maślanka. Tę uroczystości poprowadził prorektor ds. studenckich prof. dr hab. Grzegorz Ostasz.

- Droga Młodzieży Akademicka, Szanowni Zebrani zgodnie z tradycją ogłaszam rok akademicki 2023/2024 na Politechnice Rzeszowskiej za rozpoczęty – powiedział rektor, uderzając trzy razy berłem, a Chór Akademicki odśpiewał Gaude Mater Polonia. Wykład inauguracyjny „Materiały i technologie dla lotnictwa. Wyzwania i perspektywy” wygłosiła prof. dr hab. inż. Romana Ewa Śliwa.

***

Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza jest najstarszą i największą uczelnią techniczną w południowo-wschodniej części Polski. Jej historia sięga roku 1951, kiedy to powstała Wieczorowa Szkoła Inżynierska, a Politechnika oficjalnie została ustanowiona 1 października 1974 roku. W roku jubileuszowym 2016, obchodząc swój 65. rok istnienia, otrzymała status uniwersytetu technicznego. Obecnie kształci około 11 tysięcy studentów, w tym prawie 4 tysiące żaków na pierwszym roku, na 7 różnych wydziałach, będąc jednocześnie pierwszą uczelnią techniczną w kraju, która szkoli pilotów lotnictwa cywilnego.

Red.

Fot. Beata Motyka i Arkadiusz Surowiec/Politechnika Rzeszowska