„Wędrujący” pomnik króla Sobieskiego w Rzeszowie. Miał stanąć w Wiedniu

KATEGORIA: HISTORIA / 14 czerwca 2022

Fot. Karol Woliński

Od poniedziałku mieszkańcy Rzeszowa mogą podziwiać w Parku Jedności Polonii z Macierzą pomnik upamiętniający odsiecz wiedeńską i króla Jana III Sobieskiego. Monument ma bardzo ciekawą historię, kilka lat temu miał na stałe stanąć w Wiedniu, jednak od paru lat „wędruje” po Polsce. W stolicy Podkarpacia będzie gościł przez kilka tygodni.

Pomnik Sobieskiego w Rzeszowie

Pomnik Wiktorii Wiedeńskiej pojawił się w Rzeszowie w poniedziałek 13 czerwca. Stanął w Parku Jedności Polonii z Macierzą przy al. Cieplińskiego na prośbę przedstawicieli Kawalerii Ochotniczej w barwach 20 Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego, który ponad 100 lat temu stacjonował w rzeszowskim garnizonie.

- Otrzymaliśmy taką prośbę, prezydent wydał zgodę, aby postawić pomnik w Rzeszowie. Został zlokalizowany w Parku Jedności Polonii z Macierzą. Monument zostanie tutaj przez kilka tygodni - informuje Artur Gernand z Kancelarii Prezydenta Rzeszowa.

Inicjatorem przyjazdu pomnika Sobieskiego do Rzeszowa jest Stanisław Dziura z Kawalerii Ochotniczej w barwach 20 Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego. Monument miał najpierw zostać zaprezentowany w Krasnem. Tam w niedzielę 13 czerwca odbywały się uroczystości związane z rocznicą śmierci rotmistrza Jana Newlin Mazarakiego – kawalerzysty, powstańca styczniowego oraz Święto 20 Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego.

- Niestety nie udało się go dowieźć na czas, a uroczystości były piękne, byli żołnierze, harcerze, kawaleria, przyszło dużo osób - mówi Stanisław Dziura.

Opóźniony transport pomnika spowodował, że przyjechał on prosto do Rzeszowa. Czas jego pobytu w stolicy Podkarpacia będzie wiązał się z kilkoma ważnymi datami w historii króla Sobieskiego i miasta.

- Niedługo będziemy obchodzić kolejną rocznicę śmierci króla Jana II Sobieskiego (17 czerwca), także jego imienin (24 czerwca) oraz pobytu w Rzeszowie (10 lipca) - dodaje Stanisław Dziura.

Fot. Karol Woliński

A miał być w Wiedniu

A dlaczego pomnik nie ma stałej lokalizacji? To dosyć ciekawa historia. Ważący około 4 ton monument „Wiktoria Wiedeńska” zaprojektowany przez prof. Czesława Dzwigaja i odlany w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych, został ufundowany przez Komitet Budowy Pomnika Jana III Sobieskiego na Kahlenbergu – wzgórzu leżącym na terenie obecnego Wiednia, skąd król Sobieski dowodził zwycięską bitwą o Wiedeń z Turkami w 1683 roku. Wysokość pomnika wynosi 3 metry, długość 7,5 metra.

Wykonany z brązu pomnik przedstawiający Sobieskiego na koniu, z atrybutami władzy, na czele zwycięskiej husarii miał stanąć na wzgórzu Kahlenberg w 2018 roku w 335 rocznicę odsieczy wiedeńskiej. Wszystko było już w zasadzie gotowe, była pozytywna władz Wiednia co do kształtu i formy pomnika. Jednak przed instalacją pomnika w Wiedniu zmienił się burmistrz, który wycofał zgodę na postawienie obiektu, twierdząc że nie spełnia walorów artystycznych. Pojawiały się informację, że pomnik zdaniem nowych władz miasta ma wydźwięk antyturecki, a wiadomo że wiele osób tej narodowości mieszka w stolicy Austrii.

Od tego czasu trwają starania inicjatorów powstania monumentu, aby w końcu postawić go w stolicy Austrii, jednak na razie bez rezultatu. To, jak przypomina Stanisław Dziura już trzynasta próba upamiętnienia zwycięstwa króla Sobieskiego od czasów odsieczy wiedeńskiej.

- Mamy nadzieję, że ten pomnik w końcu trafi na wzgórze Kahlenberg. Wiedeń dotąd nie upamiętnił odpowiednio króla Jana III Sobieskiego, jest tylko kilka tablic pamiątkowych- mówi Stanisław Dziura.

Pomnik w oczekiwaniu na pozytywną decyzję władz Wiednia co do jego lokalizacji na ich terenie jeździ na lawecie i bywa prezentowany w różnych polskich miastach, w których przebywał król Jan III Sobieski. Do tej pory był już w Krakowie, Warszawie, Częstochowie czy Tarnowskich Górach. Po kilku tygodniach przystanku w Rzeszowie będzie przewieziony do Stalowej Woli.

Karol Woliński

Fot. Karol Woliński

Fot. Karol Woliński