[POLITYKA] Co będziemy świętować 4 czerwca? To wcale nie były w pełni wolne wybory

Co będziemy świętować 4 czerwca? To wcale nie były w pełni wolne wybory

KATEGORIA: POLITYKA / 3 czerwca 2019

We wtorek przypada 30. rocznica wyborów z 4 czerwca 1989 r. Z tej okazji na rzeszowskim Rynku zaplanowano happening. Tymczasem organizatorzy obchodów w informacji o uroczystościach określają tamte wydarzenia jako „pierwsze wolne wybory w Polsce”. To oczywiste zafałszowanie historii, bo tamte wybory nie były wcale wolne, a jedynie częściowo wolne. Nie wiemy czy to celowe czy nieświadome zniekształcenie prawdy o tamtych wydarzeniach. Jednak najwyraźniej liczy się efekt propagandowy „mitu 4 czerwca”, mający trafiać zwłaszcza do osób młodych, które tych czasów już nie mogą pamiętać. Bez względu na faktyczny charakter tych wyborów, dzień ten był oczywiście dla milionów Polaków promykiem nadziei, bo po raz pierwszy mieli możliwość wyrażenia swojej opinii.

Przypomnijmy więc, że wybory z 4 czerwca były realizacją ustaleń obrad Okrągłego Stołu pomiędzy komunistycznymi władzami PRL, a częścią opozycji. Zgodnie z nimi 65 proc. miejsc w Sejmie miała zachować PZPR i jej sojusznicy ZSL oraz SD. Pozostałe 35 proc. miejsc w Sejmie i 100 proc. w Senacie zostało oddane dla kandydatów bezpartyjnych.

Pierwsza tura wyborów w dniu 4 czerwca przy relatywnie niskiej frekwencji – 62 proc. skończyła się faktyczną klęską rządzących komunistów. Warto zauważyć, że między pierwszą, a drugą turą doszło jeszcze do zmiany ordynacji wyborczej – rzecz w normalnej demokracji nie do pomyślenia. W drugiej turze do urn poszło tylko 25 proc. uprawnionych.

Niezależnie od znaczenia symbolicznego wyborów z 4 czerwca dla przemian ustrojowych w Polsce i rozpoczęcia procesu odsuwania komunistów od władzy, nazywanie ich „wolnymi” nie ma podstaw w faktach. Z powodu ich charakteru wybory te były zresztą bardzo długo potocznie nazywane „kontraktowymi”, podobnie jak ukształtowany w ich wyniku Sejm. Dlaczego dziś o tym się już zapomina? Zapewne z powodów politycznych, bo datę 4 czerwca na swój sztandar wpisała obecna opozycja. Warto jednak przy okazjach takich jak jutrzejsza rocznica pamiętać o prawdziwych okolicznościach tamtych wydarzeń.

Krzysztof Kuchta

Program uroczystości 4 czerwca 2019 r.:

Happening na rzeszowskim Rynku

godz. 11.00 – 13.00

• Scena:

11.00 – powitanie uczestników happeningu – Michał Samborski;

11.10 – improwizacja taneczna „taniec wolności” solo Anna Gunia z Rzeszowskiego Domu Kultury w Rzeszowie (5 min);

11.15 – występy wokalistów z Rzeszowskiego Domu Kultury w repertuarze „wolnościowym”;

11.30 – występ artystyczny dzieci z Przedszkola Publicznego nr 13 w Rzeszowie w repertuarze patriotycznym;

12.00 – wspólne odśpiewanie wraz z mieszkańcami Rzeszowa Hymnu Polski;

12.10 – „Menu wolności” – rzeszowskie proziaki przygotowane przez Restaurację „Stolarnia” – poczęstunek;

• Animacje na płycie Rynku:

Orzeł w Sercu Miasta - kredowe graffiti (na kostce brukowej Rynku zostanie zarysowany kontur herbu Polski. Każda chętna osoba będzie mogła wypełnić kredą herb);

„Czym Dla Mnie Jest Wolność” - w wyznaczonym miejscu rozciągnięty zostanie długi pas białego płótna. Na tej płóciennej planszy każdy z mieszkańców Rzeszowa będzie mógł napisać słowo, które kojarzą mu się z wyrażeniami zawartymi w tytule projektu;

• Reportaż fotograficzny dokumentujący wydarzenie z Rynku wykona Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa.

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, ul. Sokoła 13

3-22 czerwca 2019 r.

„4 czerwca 1989 r. – 30 lat transformacji systemowej w Polsce” - wystawa ze zbiorów Dokumentów Życia Społecznego WiMBP w Rzeszowie, prezentująca materiały odzwierciedlające sytuację społeczno - polityczną towarzyszącą pierwszym wolnym wyborom 1989 r., w tym: obwieszczenia wyborcze, plakaty, gazetki NSZZ „SOLIDARNOŚĆ, fotografie Krajowej Agencji Wydawniczej .

Wstęp wolny, w godzinach otwarcia placówki.

Filia nr 8 przy ul. Okulickiego 3

1-15 czerwca 2019 r.

„Książki poza cenzurą” - zorganizowana we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie. Wstęp wolny, w godzinach otwarcia Biblioteki.

Filia nr 4 przy ul. Ofiar Katynia 15

4 czerwca 2019 r. o godz. 9:00

„Zgadnij, kim jesteś?” - lekcja patriotyczna o polskości i symbolach narodowych dla dzieci z klas nauczania początkowego.

Filia nr 7 przy ul. Osmeckiego 51

3 czerwca 2019 r. o godz. 8:30 – 10:00

„1989 - Wybory Czerwcowe - Schyłek PRL” – prelekcja Zenona Fajgera z Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie dla uczniów szkoły podstawowej i średniej.

Red.