Wystawa „Tu rodziła się Solidarność” otwarta w Ogrodach Bernardyńskich

KATEGORIA: HISTORIA / 21 lipca 2020

Fot. Michał Mielniczuk/UMWP

Instytut Pamięci Narodowej rozpoczął obchody 40. rocznicy powstania „Solidarności” otwarciem 1 lipca wystaw w 17 miejscowościach w całej Polsce, począwszy od Mielca, gdzie wszystko się zaczęło, aż po Koszalin.

Pierwszą z wystaw „Tu rodziła się Solidarność” otworzył prezes IPN dr Jarosław Szarek w Mielcu na placu Armii Krajowej, a we wtorek w Rzeszowie odbyła się kolejna odsłona wystawy o jednym z najważniejszych wydarzeń końca XX wieku.

Wystawę „Tu rodziła się Solidarność” w samo południe odsłonił w rzeszowskich Ogrodach Bernardyńskich dr Dariusz Iwaneczko, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie. Będzie ona prezentowana do 13 sierpnia.

- Pomysłodawcą tej wystawy jest prezes Instytutu Pamięci Narodowej. W jego zamyśle jest to wystawa modułowa, składa się z kilkudziesięciu plansz odsłanianych w kilkudziesięciu miastach Polski, często w miejscach gdzie rozpoczynano akcje strajkowe w lipcu 1980 r., a które dziś już nie istnieją. We wszystkich tych miejscach robotnicy rozpoczęli akcje protestacyjne, które wprawdzie miały podłoże ekonomiczne. Stopniowo dokonywały jednak wyłomu w strukturze władzy komunistycznej, przyczyniając się w efekcie do powstania fenomenalnego ruchu, niespotykanego na skalę światową, jakim był NSZZ „Solidarność” - zaznaczył Iwaneczko. - W ten sposób ukazany został fenomen i siła Solidarności, która składała się z małych części, ale urosła do potężnej organizacji, która dokonała wyłomu w całym systemie władzy komunistycznej.

W uroczystości uczestniczyli Ewa Leniart, wojewoda podkarpacki, Władysław Ortyl, marszałek województwa podkarpackiego, Jerzy Cypryś, wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego, o. Rafał Klimas, kustosz Sanktuarium Matki Bożej Rzeszowskiej, Małgorzata Rauch i Stanisław Fundakowski, kuratorzy podkarpackiej oświaty, Henryk Wolicki, pełnomocnik prezydenta miasta Rzeszowa oraz wielu gości.

Przybyło także szerokie grono działaczy opozycji antykomunistycznej i uczestników strajków z 1980 r. na czele z Romanem Jakimem przewodniczącym Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność”.

- Nie było by nas tutaj, gdyby nie odwaga i determinacja ludzi „Solidarności”, którzy przez niestrudzoną walkę z systemem totalitarnym, ich oddanie, cierpienie oraz poświęcenie – dawali świadectwo prawdzie – mówił Roman Jakim, który podkreślał: - Że te iskierki, które zapalały się w różnych miastach, mniejszych, większych, średnich w całej Polsce, przyczyniły się do tego, że na końcu były porozumienia gdańskie, szczecińskie i jastrzębskie. To jest znakomity czas, w którym w tych różnych miejscowościach mamy okazję pokazać ludzi i zakłady te, które miały wpływ na to, że w 1980 roku narodziła się Solidarność.

Wojewoda podkarpacki Ewa Leniart, podkreśliła rangę ofiary, jaką ponosili zaangażowani w walkę o wolność.

- Żadna ofiara nie jest uczyniona nadaremno. Tak było z ofiarą tych, którzy walczyli o wolność państwa polskiego po latach zaborów, tak również było z tymi, którzy walczyli o wolną Polskę w czasie II wojny światowej oraz po jej zakończeniu – mówiła wojewoda Ewa Leniart. Nawiązała także nawiązując do lokalnego charakteru początków ruchu. - Nagle pojawia się mała iskra, rozpala cały naród. Rodzi się piękna idea, nazywana solidarnością – dodała.

Marszałek Władysław Ortyl przedstawił plan regionalnego samorządu, który zakłada uhonorowanie uczestników i twórców ruchu powstającego w sierpniu 1980 r.

- Dobrym aktem, który upamiętni tamte czasy, będzie decyzja Sejmiku Województwa Podkarpackiego. Mamy taki plan i zamiar inspirowany przez przewodniczącego Romana Jakima, aby z każdego regionu solidarności, uhonorować jedną z najważniejszych i najbardziej zasłużonych osób dla ruchu tamtego czasu, odznaką „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego” – powiedział Władysław Ortyl.

Prezentowane ekspozycje mają na celu ukazanie ogólnopolskich masowych strajków z lipca, sierpnia i września 1980 r. Wystawy składają się z części ogólnopolskiej, części regionalnych oraz lokalnych, ukazujących powstawanie „Solidarności” w niemal każdym zakątku naszego kraju. Teksty na panelach wystawowych są prezentowane w języku polskim i angielskim.

Na Podkarpaciu wystawa zagości jeszcze 14 sierpnia 2020 r. w Stalowej Woli. Kolejne miejsca prezentacji wystaw stworzą w całej Polsce „Biało-czerwony szlak „Tu rodziła się Solidarność”. Trasy wszystkich wystaw regionalnych zbiegną się 28 sierpnia na wernisażu w Warszawie.

- W tym wielkim zwycięstwie, jaką była, jaką jest polska „Solidarność”, mają udział miliony najczęściej anonimowych osób. Tą wystawą chcemy złożyć im hołd - zaznaczają przedstawiciele IPN.

Red.

Zdjęcia: Michał Mielniczuk/UMWP i Katarzyna Gajda-Bator/IPN